Pionierplanten floreren langs de rivieren

Bericht uitgegeven door ARK [land] op [publicatiedatum]

Natuurontwikkeling langs de grote rivieren heeft een spectaculaire toename van zeldzame pionierplanten tot gevolg. Rivierdynamiek keerde terug en aanleg van nieuwe geulen en verlaagde uiterwaarden zorgden voor ideale nieuwe groeiplaatsen voor soorten als riempjes, bruin cypergras en postelein. Kleine plantjes, maar zeer kenmerkend voor een dynamisch rivierengebied.

Pionierplanten in het rivierengebied zijn planten die ieder jaar weer opnieuw lage, drooggevallen oevers van plassen, geulen en rivieren bezetten. Door overstromingen, waarbij zand en klei worden afgezet of juist worden weggespoeld, zijn deze groeiplaatsen in de zomer helemaal kaal. Dit is de ideale kiemplaats voor een hele serie zeldzame plantensoorten die van de zomer tot laat in de herfst bloeien.

Afgelopen eeuw werden de meeste van de pionierplanten steeds zeldzamer. Zo verdwenen riempjes en postelein uit het rivierengebied en werden polei, bruin cypergras, slijkgroen en klein vlooienkruid steeds zeldzamer. Tot de jaren negentig, toen kwam er meer ruimte voor spontane natuur. Rivierwater kreeg weer de ruimte en het aantal grazers was vanaf toen veel lager dan voorheen. Vooral langs de wilde Waal maakten de voorheen zeldzame pioniers een heuse comeback en de uitgestorven postelein en riempjes keerden terug. De in steen vastgelegde IJssel en de gestuwde Nederrijn blijven voorlopig nog ver achter in deze ontwikkeling.

Dankzij het warmer geworden klimaat doken in de jaren negentig ook een aantal warmteminnaars op. Druifkruid, welriekende ganzenvoet en rechte alsem groeien sindsdien massaal op drooggevallen oevers. En jaarlijks worden nog nieuwe soorten gevonden.

Wie zelf het succes van de voorheen zeldzame pioniers wil ontdekken kan nog tot in de herfst op zoek. Veel nieuwe natuurgebieden langs de Waal zijn vrij toegankelijk (ook buiten wegen en paden) en wie zoekt langs de waterlijn heeft goede kans op het vinden van deze bijzondere pionierplanten.

Tekst en foto's: Twan Teunissen, ARK