Bessen: rood, wit, zwart en groen

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

In de zomer is er in de moestuin heel wat kleinfruit te oogsten. Bessen uit het geslacht Ribes behoren tot de eerste vruchten die rijp zijn. Nu is het de tijd om aalbessen, zwarte bessen en kruisbessen te plukken.

Aalbes
Aalbessen (Ribes rubrum) zijn de meest voorkomende eetbare bessen in Nederlandse tuinen en moestuinen. Je hebt ze in een rode en witte rassen. Doordat aalbessen in trosjes aan de struiken hangen, worden ze ook wel trosbessen genoemd. Aalbessen zijn zelfbestuivers. Je hebt dus maar één struik nodig om vruchten te krijgen. Afhankelijk van het ras zijn aalbessen normaalgesproken tussen half juni en september rijp. Rijpe bessen kun je gerust een paar weken aan de struik laten hangen. In tegenstelling tot geplukte bessen bederven de bessen van de meeste rassen niet snel zolang ze nog aan de struik hangen.

Zwarte bes
De zwarte bes (Ribes nigrum), ook wel cassisbes genoemd, is minder populair dan de aalbes. Toch heeft hij een aantal voor de mens aantrekkelijke eigenschappen. De bessen bevatten veel vitamines en mineralen en de gedroogde bladeren kun je gebruiken voor kruidenthee. Bovendien is de bladverkleuring in de herfst erg mooi. Net als aalbessen zijn veel zwarte bessen rassen zelfbestuivers. Kruisbestuiving maakt de opbrengst echter veel hoger. Afhankelijk van het ras zijn zwarte bessen tussen eind juni en half juli rijp. Anders dan aalbessen kun je zwarte bessen het beste meteen plukken zodra ze rijp zijn.

Kruisbes
Kruisbessen (Ribes uva-crispa of Ribes grossularia), ook wel stekelbes of klapbes genoemd, zijn groter dan aalbessen en zwarte bessen en hangen niet in trossen. Afhankelijk van het ras zijn kruisbessen van half juni tot in augustus rijp. Als ze goed rijp zijn, zijn ze wat zoeter dan aalbessen; pluk je ze te vroeg smaken ze nog heel zuur. De bessen van een struik zijn niet allemaal tegelijk rijp. Je kunt dus gedurende een paar weken rijpe kruisbessen van dezelfde struik oogsten. Vroeger oogste men kruisbessen vaak vroeg omdat onrijpe kruisbessen veel pectine bevatten. De pectine werd gebruikt als verdikkingsmiddel voor jam van andere vruchten.

Naast bessen valt er natuurlijk nog veel meer kleinfruit te vinden in de zomer. In volgende natuurberichten zullen we onder andere ingaan op bramen, frambozen en blauwe bessen.

Tekst: Sara Mulder, De Natuurkalender
Bron: Ecologische teelt van kleinfruit, Velt Vereniging voor Ecologische Leef- en Teeltwijze.
Foto’s: Lukas Riebling, Jerzy Opioła, Rasbak; GNU Free Documentation License