Rozemarijngoudhaantje: mooie kever vreet keukenkruiden aan

Bericht uitgegeven door Biocontrole en De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

Steeds vaker maken mensen melding van prachtige, gestreepte kevers op kruiden als lavendel, rozemarijn en tijm, en vragen zich wat voor kevers dit zijn. Meestal gaat het om het rozemarijngoudhaantje, een kever die veel schade toebrengt aan de kruiden waar ze op voorkomen. Het rozemarijngoudhaantje is een exoot afkomstig uit het Middellandse Zeegebied.

Het rozemarijngoudhaantje (Chrysolina americana) is een exoot die in Nederland goed is ingeburgerd. Hij behoort tot de familie van de bladhaantjes (Chyrsomelidae). De kevers zijn afkomstig uit het Middellandse Zeegebied waar ze algemeen zijn. Waarschijnlijk zijn ze in Nederland terecht gekomen via handelsverkeer of mensen die plantjes uit Zuid-Frankrijk, Italië, Spanje mee naar huis nemen.

Hoewel het prachtige kevers zijn, brengen rozemarijngoudhaantjes veel schade toe aan allerlei kruidachtige planten uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) waaronder tijm, rozemarijn, lavendel en salie. Zowel de volwassen kevers als de larven vreten aan deze kruiden. De schade is te herkennen aan de vraat aan de toppen van de planten, die dan bruin worden.

Ei-afzet begint vaak aan het eind van de zomer. De eitjes zijn ongeveer twee millimeter en langwerpig; ze worden aan de onderkant van de bladeren afgezet. De larven komen ongeveer tien dagen na de ei afzet uit. Afhankelijk van de temperatuur voeden de larven zich gedurende een paar weken, waarna ze zich op de grond laten vallen om te verpoppen. De larven zijn grijzig wit met vijf donkere strepen in de lengte; ze zijn vijf tot acht millimeter lang.

Hoewel het mediterrane types zijn, gaan rozemarijngoudhaantjes in rust als het te warm wordt. Vanaf september zijn ze pas weer actief. Ze overwinteren ook in Nederland en komen in het voorjaar weer te voorschijn. In geval van een zeer zachte winter blijven de volwassen kevers zich vermenigvuldigen.

Zover bekend hebben rozemarijngoudhaantjes nog geen natuurlijke vijanden in Nederland.

Tekst: Silvia Hellingman, Biocontrole Onderzoek en Advies; Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto: Silvia Hellingman