Waterjufferonderzoek gestart

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting [land] op [publicatiedatum]

De variabele waterjuffer en de azuurwaterjuffer komen beide regelmatig voor in Nederland en Vlaanderen, maar toch zijn er nog veel vragen over deze twee juffers. Dit jaar is gestart met een onderzoek naar de keuze van het leefgebied.

Het onderzoek, dat dit voorjaar is gestart, wordt uitgevoerd door vrijwilligers en hoe meer mensen meewerken hoe betrouwbaarder de uitkomsten. Het doel van het project is om een goed beeld te krijgen van de biotoopkeuze van de variabele waterjuffer en de azuurwaterjuffer. Deze behoren tot de meest soortenrijke groep libellen in Europa, namelijk de familie van de waterjuffers. De waterjufferfamilie bestaat in Nederland uit ongeveer 15 soorten. De verschillende soorten zijn variabel in kleur. Bij ongeveer de helft van deze waterjuffersoorten zijn de mannetjes blauw van kleur. Deze blauwe waterjuffersoorten zijn in het veld niet eenvoudig op naam te brengen. De variabele waterjuffer en de azuurwaterjuffer die tot deze groep horen, komen vaak samen voor en komen in gedrag en uiterlijk sterk overeen. Determinatie is daarom in eerste instantie niet altijd gemakkelijk.

Variabele waterjuffers kun je bijna overal in Nederland aantreffen. Ze zijn vooral algemeen in klei- en laagveengebieden, maar komen ook lokaal in de duinen voor. Soms zijn de dichtheden daarbij enorm hoog. De variabele waterjuffer is een indicator voor (matige) voedselrijke wateren met een gezond waterleven. De vliegtijd van de variabele waterjuffer is ongeveer gelijk aan die van de azuurwaterjuffer en is vanaf eind april tot eind augustus. De piek ligt in mei en juni. Beide geslachten van de variabele waterjuffer kennen een aantal kleurvormen. Bij de mannetjes varieert de tekening op het achterlijf sterk en ongeveer tachtig procent van de mannetjes heeft een uitroeptekenachtige schouderstreep. De azuurwaterjuffer is algemeen bij verschillende stilstaande en zwakstromende wateren. Hij komt meer voor op de zandgronden en minder op klei- en veengrond. Bij relatief kleine tuinvijvers zul je bijvoorbeeld eerder azuurwaterjuffer tegenkomen dan variabele waterjuffer. De mannetjes azuurwaterjuffer komen in één kleurvorm voor. De vrouwtjes kennen twee kleurvormen, namelijk een algemeen voorkomende donkere vorm, die een geheel donker achterlijf heeft, en een zeldzame lichte vorm die we veel meer zien bij de vrouwtjes variabele waterjuffer.

Meedoen?
Een inventarisatie kan door de deelnemers in eigen woonomgeving uitgevoerd worden of anders in een natuurgebied in de regio. Alle gegevens over het voorkomen van de verschillende populaties zijn zeer waardevol. In dit onderzoek worden kenmerken gehanteerd die in het veld redelijk eenvoudig zijn waar te nemen. Wil je meedoen? Mail dan en geef aan waar je een inventarisatie wilt doen. Als deelnemer ontvang je verdere informatie over het project.

Tekst: Rene Manger, Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie
Foto's: Ab H. Baas; M. Boyer, Libellennet