Grondels breiden zich nu ook uit naar de Kromme Rijn

Bericht uitgegeven door Stichting RAVON op [publicatiedatum]

In september 2011 werden in de Kromme Rijn ter hoogte van Cothen zowel Pontische stroomgrondels als zwartbekgrondels gevangen. De vangst van beide grondels is gezien de locatie opvallend.

De vangsten zijn verricht door medewerkers van Bureau Viridis tijdens in opdracht van de provincie Utrecht uitgevoerde inventarisaties. De zwartbekgrondel (Neogobius melanostomus) en Pontische stroomgrondel (Neogobius fluviatilis) komen van oorsprong voor in stroomgebieden van rivieren in de Ponto-Kaspische regio. In 2004 is de zwartbekgrondel voor het eerst in Nederland aangetroffen. Sindsdien heeft de soort zich met name in de grote rivieren sterk uitgebreid. De Pontische stroomgrondel is tot nu toe alleen bekend uit de Waal, Boven-Merwede, Nederrijn, Rijn en IJssel.

In de Kromme Rijn zijn zwartbekgrondels op meerdere plaatsen, vanaf Wijk bij Duurstede tot aan Werkhoven, aangetroffen. Bij bruggen zijn in ondiepe delen soms wel tien zwartbekgrondels te zien. De sportvissers vangen ze met grote regelmaat, ook in het midden van de Kromme Rijn. Gezien de aantallen komt de zwartbekgrondel algemeen in de Kromme Rijn voor. Het lijkt er op dat ze een voorkeur hebben voor een stenige ondergrond.

Van de Pontische stroomgrondel is nabij Cothen een juveniel exemplaar in de Kromme Rijn gevangen. Ter plaatse werd een volwassen dier liggend op de bodem gezien. We hebben de indruk dat de soort een stevige bodem met een dunne sliblaag prefereert, maar gezien de eenmalige waarneming kunnen we geen uitspraken doen over een eventuele voorkeursbiotoop. Bij Werhoven is bovendien de kesslersgrondel gevangen. Ook in 2008 is de soort in de Kromme Rijn vastgesteld. Tesamen met de algemeen voorkomende marmergrondel bedraagt het aantal exotische grondelsoorten in de Kromme Rijn dus vier.

De Kromme Rijn wordt door een inlaat bij Wijk bij Duurstede gevoed met water uit de Nederrijn. Voorstelbaar is dat de grondels met dat inlaatwater in de Kromme Rijn terecht gekomen zijn. De Kromme Rijn staat in open verbinding met een aantal weteringen en een water aan- en afvoerende sloten in het Kromme Rijngebied. Het is daarom de verwachting dat in ieder geval de zwartbekgrondel zich, net als de marmergrondel, snel in de weteringen en stromende sloten van het Kromme Rijngebied zal verspreiden.

Tekst: Theo de Jong, Bureau Viridis
Foto: Fabrice Ottburg