Kleur maakt plaats voor kaal

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender [land] op [publicatiedatum]

Na het heerlijke zachte najaar zijn er steeds meer tekenen van de naderende winter te zien in de natuur. Naast veel gekleurde bomen, zijn er ook al een aantal kale exemplaren te vinden. Amerikaanse eik, witte paardenkastanje en wilde lijsterbes behoren altijd tot de eersten.

Waarnemingen van ‘einde bladval’ van Amerikaanse eik, beuk, gewone vlier, ruwe berk, wilde lijsterbes, witte els, witte paardenkastanje en zomereik worden nu gemeld bij De Natuurkalender. Amerikaanse eik, witte paardenkastanje en wilde lijsterbes behoren altijd tot de eerste bomen die volledig kaal zijn. Normaalgesproken zijn de eerste exemplaren van deze soorten begin of half oktober al kaal. Beuk, vlier, berk en els volgen meestal eind oktober of begin november. De eerste zomereiken worden normaalgesproken pas half november kaal. Dit jaar zijn de meeste bomen wat later, maar met de huidige iets lagere temperaturen en iets hardere wind kan het zomaar heel hard gaan.

Het voorkomen van vochtverlies als gevolg van de lagere temperaturen is de belangrijkste reden waarom bomen in de herfst hun bladeren laten vallen. Voordat ze hun bladeren laten vallen, trekken ze echter eerst zoveel mogelijk voedingsstoffen terug voor hergebruik het volgende voorjaar. De mate waarin dat gebeurt verschilt sterk tussen verschillende soorten. Als je naar de gevallen bladeren kijkt, zie je dat deze verschillende kleuren hebben. Wilgen, elzen en haagbeuken laten hun bladeren bijvoorbeeld bijna groen van de bomen vallen. Deze bladeren bevatten nog veel voedingsstoffen waar nog veel bodemdieren van kunnen eten. Deze bladeren verteren snel en vormen goede humus. De gevallen bladeren van andere soorten, zoals beuken en eiken, zijn lichtbruin. Deze bladeren bevatten nauwelijks meer voedingsstoffen; daarnaast zijn de overgebleven looistoffen bijna niet verteerbaar. De Amerikaanse eik is een voorbeeld van een soort met een matige strooiselvertering. Bovendien hebben deze bomen veel en grote bladeren. In de bladvalperiode komt er dus altijd een dikke laag bladeren onder deze bomen te liggen. Op straat kan dit voor een glibberig wegdek zorgen.

Geef ook uw waarnemingen van ‘einde bladval’ door aan De Natuurkalender!

Tekst: Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto's: Paul Busselen, K.U. Leuven - Campus Kortrijk; Arnold van Vliet, De Natuurkalender; Jan van der Straaten, Saxifraga