Extreem tolerante schimmels op de loer

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op [publicatiedatum]

Extreem tolerante schimmels kunnen leiden tot onverwachte problemen in geheel verschillende milieus. Wetenschappers ontdekten onlangs dat er schimmels bestaan die het hete water en de agressieve afwasmiddelen van afwasmachines kunnen overleven. Andere schimmels blijken in staat te zijn ruimteschipramen gemaakt van hoogwaardig glas met titanium kozijnen te kunnen aantasten.   

Tegenwoordig is een afwasmachine bij ongeveer de helft van alle huishoudens in Nederland te vinden. Lekker makkelijk toch en geen ruzies meer wie van de kinderen aan de beurt is om te helpen de afwas te doen. En als alles klaar is, zet je het schoon weer terug in de kast. Recent hebben wetenschappers in een grondige studie, waaraan ook twee Nederlandse instituten meewerkten, onderzocht hoe schoon de afwasmachine eigenlijk is. Ze ontdekten dat op de rubber afsluitstrip van meer dan de helft van alle afwasmachines verschillende schimmels groeiden, die bestand bleken tegen zowel heet water als de agressieve afwasmiddelen die gebruikt worden in een afwasmachine. Een aantal van deze schimmels kunnen tevens zeer schadelijk voor mensen zijn, in het bijzonder voor patiënten met taaislijmziekte (Cystic Fibrosis). Reden om die rubberstrippen toch maar eens goed te inspecteren!

Een andere extreme omgeving waar schimmels voor problemen zorgen, zijn ruimteschepen. Tegen de tijd dat het Mir ruimtestation verlaten werd in 2001, was de eerste indruk van kosmonauten die de Mir bezochten, de bedompte reuk van schimmel. Daarnaast de aanwezigheid van schimmels in de Mir achter panelen en in de luchtfilters. Zo bleek een raam in het ruimteschip, gemaakt van extra hard hoogwaardig glas en gevat in een titanium kozijn, aan de binnenzijde fors aangetast door een agressieve schimmel.

Vaak wordt bij het verschijnen van dit soort berichten in de pers onmiddellijk gesproken over mutanten. Dit is meestal niet het geval. Feit is dat er meer onbekende soorten schimmels en paddenstoelen zijn dan bekende. Een lage schatting van het totale aantal soorten op aarde, gebaseerd op een wetenschappelijke studie, kwam uit op 712.000 soorten. Het is redelijk aan te nemen dat het werkelijke aantal rond de 1.000.000 soorten ligt. Geschat wordt dat er nu ongeveer 80.000 soorten bekend zijn. Meer dan genoeg kans dus voor nieuwe soorten om op te duiken.

Tekst: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: Carlos Paes, Nasa, GNU-licentie voor vrije documentatie; Menno Boomsluiter Nederlandse Mycologische Vereniging