Lichtgevende paddenstoelen in Nederland

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op [publicatiedatum]

In Nederland groeien verschillende soorten lichtgevende paddenstoelen. Ze zijn door de lichtvervuiling moeilijk waar te nemen. Wie echter de moeite neemt paddenstoelen in het donker te bekijken kan ze ook in onze bossen tegenkomen.

Onlangs werd een lichtgevende paddenstoel, die sinds 1840 niet meer was gezien, teruggevonden in Brazilië. De onderzoekers Dr. Desjardin en Dr. Cassius Stevani die hem terugvonden, hebben een groot aantal lichtgevende soorten op hun naam staan. De soorten werden gevonden gedurende nachtelijke tochten in de jungle. Hier werden ze in het pikkedonker bij nieuwe maan, giftige slangen en jaguars trotserend, ontdekt. Zowaar onderzoekers met een hoog Kuifjegehalte!

Ook in Nederland groeien lichtgevende paddenstoelen. Het probleem is echter dat door al het kunstlicht het zwakke licht van de  paddenstoelen vrijwel niet meer waar te nemen is. Om een lichtgevende paddenstoel in het bos te kunnen vinden, moet het aardedonker zijn. Je hebt dus meer kans erachter te komen of ze lichtgevend zijn door ze in een verduisterde kast of kamer te bekijken. Onder de soorten lichtgevende paddenstoelen die in Nederland voorkomen, zijn de Echte honingzwam (Armillaria mellea) en de Lantaarnzwam (Omphalotus illudens) waarvan de laatste niet voor niets deze naam draagt. Het aangetaste hout van de Honingzwam is ook lichtgevend. Veel kleine paddenstoeltjes, vooral mycenasoorten, schijnen lichtgevend te zijn. Bij sommige soorten zijn alleen de schimmeldraden lichtgevend, bij andere de hoed of de plaatjes.

Er zijn historische berichten in het buitenland over balken in mijnen die zoveel licht gaven dat een lantaarn niet nodig zou zijn. Waarschijnlijk gaat het hier om door honingzwammen aangetast hout. Dezelfde processen die zorgen voor het licht in paddenstoelen, zorgen ook voor licht in insecten zoals de Glimworm. Maar anders dan bij de Glimworm schijnt het licht in paddenstoelen dag en nacht. Vermoedelijk zijn er ook in Nederland nog veel meer soorten lichtgevende paddenstoelen. Het wachten is op enthousiaste fotografen die ze in het holst van de nacht willen vastleggen.

Op deze Amerikaanse website kun je intussen de foto’s zien van lichtgevende paddenstoelen gemaakt door andere fotografen.

Tekst: Menno Boomsluiter, Nederlandse Mycologische Vereniging
Foto's: boven, Ylem, GNU-licentie voor vrije documentatie; beneden Jeanne Vos-Leenaerts, Nederlandse Mycologische Vereniging