Elzenpollenconcentratie kan snel toenemen

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op [publicatiedatum]

Zodra de komende dagen de weersomstandigheden verbeteren en de zon erbij komt zullen de zwarte elzen massaal in bloei komen en hun pollen in de lucht loslaten. Pollenconcentraties kunnen onder gunstige omstandigheden oplopen tot bijna tweeduizend pollen per kubieke meter lucht en dan bij hooikoortspatiënten flinke overlast veroorzaken.

Tijdens de hoge temperaturen half januari hadden we in Nederland te maken met een eerste elzenpollenpiek. De concentratie liep bij het Leids Universitair Medisch Centrum op tot bijna tweehonderd pollen per kubieke meter. Het ging toen om vroegbloeiende en niet inheemse elzen zoals de Kaukasische els (Alnus subcordata) en de Alnus x spaetthi. Deze laatste wordt veelvuldig aangeplant als laanboom en is ontstaan uit een kruising tussen de Japanse els (Alnus japonica) en de hiervoor genoemde Kaukasische els. Door de koude december kwamen ze pas halverwege januari vol in bloei te staan.

Doordat de gemiddelde temperatuur deze maand al ruim drie graden hoger is dan normaal en januari ook vrij zacht was gaat de ontwikkeling van de van oorsprong in Nederland voorkomende zwarte els sneller dan normaal. Op diverse plaatsen bloeien de eerste exemplaren, maar we verwachten mede op basis van de Natuurverwachting van De Natuurkalender dat de overgrote meerderheid de komende dagen in bloei zal komen. Daarmee loopt het begin van de bloei tussen de twee en drie weken voor op het normale schema.

Door de langdurige regen in de afgelopen dagen waren de bloeiomstandigheden voor de els niet optimaal. De temperaturen zijn ruim boven normaal. Zodra het droog wordt en zeker als de zon erbij komt kunnen de elzen snel in bloei komen en gigantische hoeveelheden pollen produceren. Uit de dagelijkse pollentellingen die het Leids Universitair Medisch Centrum al sinds de jaren 70 van de vorige eeuw uitvoert blijkt dat de concentratie onder gunstige omstandigheden kan oplopen tot bijna tweeduizend pollen per kubieke meter lucht. Hooikoortspatiënten die gevoelig zijn voor elzenpollen zullen dan flinke overlast ervaren. Om beter inzicht te krijgen in hoe hooikoortspatiënten op elzenpollen reageren vragen we ze om dagelijks de mate van klachten die ze ervaren door te geven op www.allergieradar.nl.

Tekst: Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University
Foto: Paul Busselen, Katholieke Universiteit Leuven