‘Paashazen’ steeds zeldzamer

Bericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op zaterdag 3 april 2010

De kans om dit weekend met Pasen een echte haas tegen te komen is een stuk kleiner dan tien jaar geleden. Volgens berekeningen van de Zoogdiervereniging zijn er een kwart minder hazen. Ziet u dit Paasweekend een haas? Geef het door op www.zoogdieratlas.nl. Zo helpt u deze zoogdieren in kaart te brengen. Waar zitten ze nog en waar niet meer?

Traditioneel worden naast eieren ook hazen met Pasen geassocieerd. Dat is niet voor niets want de lente is ook de tijd om hazen te zien. En omdat ook de mensen erop uit trekken in het paasweekend, biedt dit een uitgelezen kans om waarnemingen van hazen te verzamelen en zo het plaatje compleet te maken. Haas gezien? Geef het door via www.zoogdieratlas.nl.

Hazen houden zich normaal schuil in een 'hazenleger', een zelf gegraven ondiep kuiltje in de grond. Ze zijn in de vooravond en 's nachts actief, maar in het voorjaar en de zomer ook overdag. Met wat geluk ziet u ook rond Pasen hazen ‘rammelen’ in het open veld: groepjes hazen, soms wel vijf bij elkaar, die tegen elkaar opspringen en boksende bewegingen maken tijdens de paartijd. Mannetjes vechten met elkaar om de gunst van een vrouwtje. De vrouwtjes willen niet altijd en verweren zich dan ook met boksende bewegingen.

Achteruitgang
Hoewel de haas (Lepus europaeus) tot voor kort een algemene soort was, lijkt het nu in heel Europa slechter te gaan met dit zoogdier, ook in Nederland. Het is niet zo dat de soort in het voortbestaan wordt bedreigd, maar bezien over enkele tientallen jaren loopt de stand toch gestaag terug. En dat baart zorgen.

"We weten dat er landelijk zo'n 25 procent minder hazen in Nederland leven dan tien jaar geleden", zegt Jasja Dekker van de Zoogdiervereniging. Die achteruitgang is hoofdzakelijk te wijten aan veranderingen in het landschap. “Door de intensivering in de landbouw in de afgelopen decennia zijn er minder kruidenrijke randen langs agrarische percelen en houtwallen. Ook zijn er minder overhoekjes en zijn percelen groter en eenvormiger. Hazen houden van kruidenrijke gebieden en veelzijdig voedsel.”

Maar er zijn ook andere factoren die op de stand van hazen van invloed zijn. Zo kunnen pas geboren hazen gedood worden bij maaiwerkzaamheden, vooral als er vroeg kan worden gemaaid. Dekker: "Gelukkig gebruiken steeds meer boeren zogenoemde wildredders, maar heel jonge hazen blijven zitten en worden dan toch nog slachtoffer". Ook worden jonge haasjes waarschijnlijk gedood door loslopende katten en honden en wilde roofdieren. Hoe al die factoren precies op elkaar inwerken is echter nog niet goed bekend.

Zoogdieratlas
In het kader van het project Zoogdieratlas.nl worden in diverse provincies alle in het wild levende zoogdieren in kaart gebracht. Zo wordt na verloop van tijd duidelijk waar de verschillende zoogdieren (van egel tot eekhoorn, van bever tot boommarter en van das tot otter) voorkomen en of bepaalde soorten hun gebied hebben kunnen uitbreiden of juist zien krimpen. Dat is niet alleen interessant om te weten maar ook nuttig voor de bescherming van deze dieren. Hoe meer mensen hun waarnemingen van zoogdieren doorgeven, des te vollediger wordt het beeld.
Zoogdieratlas.nl is een initiatief van de Zoogdiervereniging en een aantal provinciale partners: www.zoogdieratlas.nl 

Tekst: Jasja Dekker, Zoogdiervereniging
Foto's: Wesley Overman, Zoogdiervereniging