Els in bloei verwacht
FLORONBericht uitgegeven door stichting FLORON op maandag 22 februari 2010
Bij vroege voorjaarsbloeiers denken we vooral aan soorten als sneeuwklokje en winterakoniet. Maar ook diverse windbestuivende boomsoorten zijn er vroeg in het jaar bij. Volgens de voorspellingsmodule van De Natuurkalender staat de bloei van Els vanaf komende week op het programma.
Elzen behoren tot de vroeg bloeiende soorten. De Hazelaar - die al in verscheidene natuurberichten aan bod kwam - is er doorgaans nog eerder bij, maar in de tweede helft van februari zijn ook de eerste Elzen in bloei te verwachten. Net als Hazelaars en Berken zijn Elzen katjesdragers. De mannelijke katjes produceren enorme hoeveelheden stuifmeel. De stuifmeelkorrels worden door de wind verspreid. De kans van een stuifmeelkorrel om op een vrouwelijke bloeiwijze terecht te komen is miniem, maar dankzij de enorme hoeveelheden stuifmeelkorrels is die windbestuiving toch een werkbaar concept. Het helpt daarbij als de bomen nog kaal zijn en de bestuiving niet door het bladerdek wordt gehinderd. Vandaar dat de meest katjesdragers in het vroege voorjaar bloeien.
We onderscheiden in ons land drie soorten Elzen. De Hartbladige els vinden we vooral in het stedelijk gebied. Deze soort is afkomstig uit Zuid-Europa. Algemener zijn de Zwarte els (Alnus glutinosa) en de Witte els (Alnus incana). Zo zwart-wit is het overigens niet, want ook de bastaard van beide komt voor. De handigste veldkenmerken om beide oudersoorten uit elkaar te houden zijn de bladtop en bladrand, maar in deze tijd van het jaar is dat weinig bruikbaar. Gelukkig geeft ook de stam enig houvast. Bij Zwarte els is de bast gegroefd en donkerbruin; bij Witte els is de bast glad en licht van kleur.
In een eerder natuurbericht werd al melding gemaakt van de late bloei van Hazelaars in deze koude winter (Bloei hazelaars en elzen vertraagd). Het lijkt aannemelijk dat ook de Elzen dit jaar aan de late kant zullen zijn. We zullen het zien. Waarnemingen van eerste bloei zijn welkom op www.natuurkalender.nl.
Tekst: Wout van der Slikke, FLORON
Foto: Paul Busselen, K.U. Leuven Campus Kortrijk