De Delftse muurflora doet het goed

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op zondag 10 januari 2010

Het gaat goed met de Delftse muurplanten. Zo blijkt uit een rapport van de KNNV afdeling Delfland. Algemene en zeldzame soorten komen op steeds meer plaatsen voor. Planten als Steenbreekvaren en Tongvaren zijn nu bijvoorbeeld een stuk minder kwetsbaar dan twaalf jaar geleden. Er zijn ook geheel nieuwe soorten voor de stad aangetroffen waaronder de zeer zeldzame Schubvaren.

	Muurleeuwenbek

Sinds 1987 is het aantal muurplanten in Delft vijf keer geïnventariseerd. Het rapport ‘Muurflora in Delft 2009: binnenstad en TU-wijk’, uitgegeven door de KNNV (Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging) afdeling Delfland, geeft de resultaten van de laatste telling in 2009, en beschrijft de trend van de afgelopen twaalf jaar. Het rapport laat zien dat het aantal groeiplaatsen van bijna alle soorten sterk gestegen is. De vele bruggen, kaden en oude muren in de Delftse binnenstad vormen een goede leefomgeving voor echte muurplanten als Muurleeuwenbek, Muurvaren, Steenbreekvaren en Tongvaren. Daarnaast groeien er ook planten die minder aan steen gebonden zijn zoals Mannetjesvaren en Muurpeper. Er bevinden zich opvallend veel varens onder de muurplanten.

Varens

	Steenbreekvaren

Uit de inventarisaties blijkt dat zowel algemene als zeldzame muurvarens op steeds meer plekken in Delft voorkomen. De Tongvaren, Eikvaren en Steenbreekvaren kwamen tijdens de eerste inventarisatie in 1987 bijvoorbeeld zo sporadisch voor dat er nog geen vaste groeiplaatsen bekend waren. In het begin van de jaren ’90 begonnen zij echter aan een opmars. Nu zijn de wettelijk beschermde soorten Steenbreekvaren en Tongvaren veel minder kwetsbaar dan twaalf jaar geleden.

Tussen 1999 en 2009 zijn er vijf varensoorten voor het eerst in Delft aangetroffen: Fijn venushaar, Gewone ijzervaren, Smal venushaar, Lintvaren en Schubvaren. Hierbij gaat het waarschijnlijk veelal om verwildering van gecultiveerde exemplaren. De groeiplaats van Fijn venushaar verdween alweer snel door een verbouwing, hoewel de pol nog jaren als potplant voortleefde. De Lintvaren bleek begin 2009 ook door renovatiewerkzaamheden verdwenen te zijn. De Gewone ijzervaren en Smal Venushaar zijn nog steeds aanwezig. De Schubvaren werd pas in september 2009 voor het eerst in Delft aangetroffen. Als de groeiplaats een beetje in acht genomen wordt, komen we deze zeer zeldzame en kieskeurige soort de komende jaren wellicht op meer plekken in de stad tegen.

Trend

	Schubvaren

Ook in de rest van Nederland is een trend zichtbaar in de uitbreiding van algemene en zeldzame muurplanten en de vestiging van nieuwe soorten, inclusief verwildering van gecultiveerde exemplaren. Waarschijnlijk spelen plaatselijke factoren als de aanwezigheid van geschikte leefplekken, klimaat en groenbeheer ook een belangrijke rol. In Leiden lijken muurvarens het bijvoorbeeld veel minder goed te doen dan in de Delftse binnenstad

Tekst: Sara Mulder, De Natuurkalender
Foto: Paul Busselen, K.U. Leuven - Campus Kortrijk
Bron en meer informatie: R. van der Ham, 2009. Muurflora in Delft 2009: binnenstad en TU-wijk. KNNV afdeling Delfland.

Het gehele rapport is te downloaden via de website van KNNV afdeling Delfland; klik op downloads en kijk onder natuurstudie.