De drummer van het woud

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op vrijdag 8 januari 2010

Er is altijd één vogel die het nieuwe jaar met veel bombarie weet te beginnen: de grote bonte specht. Deze drummer van het woud is weer veelvuldig te horen in januari. Dit is dan ook niet onopgemerkt gebleven voor veel Natuurkalenderwaarnemers. In deze eerste week van januari zijn door het gehele land al verschillende eerste roffels gehoord en doorgegeven. De grote bonte specht is deze wintermaand overigens niet alleen vaker te horen, maar ook vaker te zien.

Grote bonte spechten roffelen om de paarband te versterken en om hun territorium veilig te stellen. Dit doen ze door met hun snavel op een dode tak te tikken. Een roffel van een grote bonte specht duurt nog geen seconde en bestaat uit 10 tot 15 slagen. Hiermee is hij te onderscheiden van de kleine bonte specht, waarvan de roffel meestal 3 seconden duurt. De grote bonte specht kan zich echter ook verraden door een schelle ‘Tiep!’ te laten horen. Deze week zijn al minstens 15 waarnemingen van eerste roffels binnengekomen bij De Natuurkalender. Dat spechten geen enorme hoofdpijn krijgen van al dat getimmer, komt doordat hun hersenen omringt zijn door hun eigen persoonlijke schokdempers.

Grote bonte spechten willen nog wel eens aannemer spelen voor andere bosvogels. De spechten gebruiken bomen van een zachte houtsoort, zoals berken, vaak om hun nestholte uit te hakken. Wanneer zij hun nesten hebben verlaten, vormen deze een goede broedplaats voor bijvoorbeeld koolmezen. Als de opening, na jaren van gebruik, steeds groter is geworden kunnen ook holenbroeders zoals holenduiven er intrekken. Het omgekeerde komt overigens ook voor: men vindt wel eens een slapende grote bonte specht in een nestkast. De vogel maakt dan vaak wel eerst vakkundig de opening een beetje groter.

Over het algemeen zijn grote bonte spechten insecteneters. Ze vinden deze tussen het rottende hout van bomen. In de winter moeten ze noodgedwongen genoegen nemen met zaden. Typerend is het gebruik van ‘smidsen’. Hierbij klemt de specht een dennenappel vast tussen de schors of in een spleet van een boom om deze zo eenvoudig van zijn zaden te kunnen ontdoen. 

In deze wintermaand zijn de grote bonte spechten niet alleen goed te horen, maar ook te zien. Op zoek naar voedsel komen ze vaak in tuinen terecht. Vetbollen en pinda’s doen het goed, en ook een houtblok waarvan de gaten gevuld zijn met pindakaas zal zeker niet onopgemerkt blijven.

Heeft u dit jaar ook al een roffel van een grote bonte specht gehoord? Geef uw eerste waarneming door via www.natuurkalender.nl!

Bronnen:
Vogelbescherming Nederland
IVN Vecht en Plassengebied
Soortenbank © ETI BioInformatics

Tekst: Lysanne Snijders, De Natuurkalender
Foto: Marek Szczepanek, GNU Free documentation License