Een pluim voor Winterswijk

Bericht uitgegeven door de Nederlandse Mycologische Vereniging op woensdag 2 december 2009

Met bomen beplante wegbermen vormen vaak rijke vindplaatsen van bijzondere paddenstoelen. Vooral voedselarme wegbermen doen het goed. En die zijn nog verkeersveilig en beheervriendelijk ook: omdat de vegetatie er laag blijft is er altijd goed zicht en weinig beheer nodig. Bij Ratum, Winterswijk, werd afgelopen maand de uiterst zeldzame Blauwe knolgordijnzwam in zo’n berm gevonden.

Knolgordijnzwammen, ook wel Klompvoeten genoemd, komen in heel Nederland niet veel voor. Hoewel er heel veel soorten Klompvoeten bestaan (enkele honderden in Europa), wordt slechts een handjevol daarvan met enige regelmaat in ons land gevonden. De Blauwe knolgordijnzwam hoort daar beslist niet bij: die is in de afgelopen 15 jaar slechts drie keer gemeld. Eind oktober werden enkele exemplaren van deze prachtige paddenstoel in de berm van de Steengroeveweg bij Winterswijk gevonden. Deze berm is beplant met Beuken en de bodem is een beetje kalkrijk, en dat is precies wat veel Klompvoeten nodig hebben. In dezelfde berm zijn dan ook al meer soorten uit deze prachtige groep paddenstoelen aangetroffen. Daaronder ook een nog wat blauwer broertje van de Blauwe knolgordijnzwam, Cortinarius terpsichores, die nog geen Nederlandse naam heeft.

Overigens komt het eigenlijk vaak voor dat met bomen beplante wegbermen rijk zijn aan bijzondere paddenstoelen. Door van de weg afstromend regenwater zijn wegbermen vaak relatief vochtig en misschien ook wel wat mineraalrijker. Daarnaast waait afgevallen blad er makkelijk uit waardoor zich geen strooisel ophoopt. De bodem heeft daardoor relatief weinig last van vermesting wat veel paddenstoelen ten goede komt. De beheerder van zulke wegbermen kan hier gemakkelijk positief aan bijdragen door ervoor te zorgen dat de kruiden en grassen laag blijven. Dit kan bijvoorbeeld door eens per jaar te maaien en het maaisel af te voeren, of door in het geval van erg ruige vegetatie gewoon de bovenste bodemlaag af te steken en te verwijderen. Prachtige voorbeelden van zulk beheer zijn te vinden in de hele omgeving van Winterswijk, niet alleen langs de Steengroeveweg, waar de hier afgebeelde Knolgordijnzwammen gevonden zijn. De bermen van de wegen door de omliggende buurtschappen als Ratum, Woold en Miste zijn vaak verbluffend goed voor paddenstoelen. En wie er oog voor heeft, kan de goede bermen vanaf fiets of auto al herkennen: de vegetatie is er schraal en laag, er staat veel mos tussen het gras, en er staan Beuken, Eiken, Berken of Lindes.

Dank dus, aan de wegbeheerders van Winterswijk. Helaas bestaat er nog niet zoiets als een Oscar voor de meest paddenstoelvriendelijke beheerder; misschien moet er eens gedacht worden aan een prijs, de “Gouden Klompvoet”?

Tekst : N.J. Dam, Nederlandse Mycologische Vereniging

Foto Blauwe knolgordijnzwam N.J.Dam