Zwarte-c-uil wint nachtvlindernacht

Bericht uitgegeven door De Vlinderstichting op maandag 31 augustus 2009

Afgelopen vrijdagavond 28 augustus vond de vijfde nationale nachtvlindernacht plaats. Het weer was niet optimaal, maar volhouders werden beloond met flinke aantallen vlinders op stroop. Het lijkt dat de zwarte-c-uil de huismoeder van ‘haar’ traditionele eerste plaats heeft verstoten.

Vrijdagmiddag bleef het maar hard waaien en er werden ook zware buien voor de nacht van vrijdag op zaterdag voorspeld. Dat zijn geen goede omstandigheden om te nachtvlinderen en een aantal excursies werd zelfs afgelast of verplaatst naar zaterdagavond 29 augustus. De excursies die wel doorgingen, kregen inderdaad enige buien te verduren. Op sommige locaties kwam de regen pas laat en daar waren de vangsten redelijk tot goed. Vooral het ‘stropen’, ook wel ‘smeren’ genoemd, leverde goede aantallen vlinders op. Met een kwast werd rond zonsondergang een mengsel van suikerstroop en een scheutje bier of een ander alcoholisch drankje op boomstammen aangebracht. In het donker werd met behulp van een zaklamp geïnventariseerd welke soorten op de zoetigheid waren afgekomen.

Vooral de huismoeder (Noctua pronuba), de piramidevlinder (Amphipyra pyramidea) en de agaatvlinder (Phlogophora meticulosa) lieten zich lokken. Ook de zwarte-c-uil (Xestia c-nigrum, foto boven rechts) was talrijk aanwezig. Omdat deze laatste soort zich ook vrij massaal met lamp en laken liet lokken, staat deze soort in de voorlopige top 10 op de eerste plaats. En dat is verrassend, want bij de vlindertellingen tot nu toe was de huismoeder de soort die het meest werd waargenomen tijdens de nachtvlindernacht.

Behalve met stroop, werd ook licht gebruikt om de vlinders te lokken. Door de wat lage temperaturen en de harde wind, waren de aantallen vlinders op het verlichte laken minder hoog dan gebruikelijk. Zowel in aantallen exemplaren als in aantallen soorten lag de opbrengst ongeveer de helft lager dan in normale augustus-nachten.

Toch was er voor de deelnemers voldoende te zien en konden al puzzelend en determinerend soorten als de v-dwergspanner (Chloroclystis v-ata) en de puntige zoomspanner (Epione repandaria) genoteerd worden. In Limburg werd zelfs de zeldzame grijze herfstuil (Eugnorisma glareosa) waargenomen. Andere bijzonderheden die tijdens de nachtvlindernacht werden gevonden, waren het karmozijnrood weeskind (Catocala sponsa) (omgeving Roermond) en het zwart weeskind (Mormo maura) (omgeving Gulpen). Een ander opvallend resultaat is dat de zeldzame witte-l-uil (Mythimna l-album, foto rechts) relatief veel werd aangetroffen. Zou deze zuidelijke soort door de warme zomer een goed jaar hebben? Ook werden een aantal trekvlinders redelijk veel gezien. Behalve de bekende gamma-uil (Autographa gamma), was er bijvoorbeeld de grote worteluil (Agrotis ipsilon) die meerdere excursielocaties opsierde met zijn aanwezigheid. Ook volgend jaar is er weer een nachtvlindernacht en wel op vrijdag 9 juli 2010. Schrijf de datum vast in uw agenda!

Tekst: Dick Groenendijk, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling