Gemaskerde muis in winterslaap
ZoogdierverenigingBericht uitgegeven door de Zoogdiervereniging op 2 februari 2009
Het vinden van een eikelmuis is een grote zeldzaamheid. Bij toeval werd er in Belgie eentje in winterslaap gevonden.
Het vinden van een eikelmuis (Eliomys quercinus) is een zeldzaamheid. Twee keer achter elkaar nog zeldzamer.
In januari 2009 is tijdens een jaarlijkse vleermuizen-monitoring in een mergelgrot te Zussen-Zichen-Bolder tussen Kanne en Riemst (B) bij toeval een eikelmuis in winterslaap ontdekt.
Dat is zowat een herhaling van zo’n vondst van het vorig jaar onder dezelfde omstandigheden: zelfde tijdstip, zelfde grot, zelfde wand, waar de eikelmuis in een nis slaapt. Waarschijnlijk gaat het om dezelfde slaapmuis.
Al een paar eeuwen is bekend dat deze soort voorkomt in de Belgisch Limburgse streek Haspengouwen direct ten westen van de Maas. Echter de populatie liep daar snel terug. Dat kwam door de doorsnijding van het Albert-kanaal (aanleg tussen 1930 en 1939) langs Kanne en Riemst, waardoor een groep eikelmuizen in het Nederlandse Cannerbos geïsoleerd raakte. Er zijn daar nog steeds sporen in de vorm van mosnesten en keutels van die diertjes te vinden.
De Belgische eikelmuizen zijn door grootschalige ruilverkavelingen, aanleg van verkeerswegen, steeds verbredende wegen, groter wordende open kalksteengroeven en urbanisatie ook teruggedrongen naar versnipperde rotsachtige bospercelen. Van boomgaarden en hun bijbehorende opslag is daar nu niets meer over. En juist aan deze biotoop hebben eikelmuizen hun bijnaam ‘Fruitdiefje’ te danken.
Voor zover we van de waarnemingen van de afgelopen tien jaar in Haspengouwen weten, zijn de leefgebieden nu alleen rondom fort Eben Email aan de Maas - Albert-kanaal en schaarse bebossing boven grottenstelsels in en rondom Zussen-Zichen-Bolder, allemaal direkt aan weerszijden van Vlaams-Waalse grens.
De “herontdekking” van deze slaapmuis-soort bevestigt dat deze zich tientallen jaren daar heeft weten te handhaven.
Echter door de doorgaande verstening, vergraving en grootschalige intensieve landbouw wordt voor uitsterven van de “Gemaskerde” muis met sierlijke pluimstaart in Haspengouwen gevreesd.
Zie ook een bericht van van de zomer over eikelmuizen: Bijna uitgestorven eikelmuizen hebben jongen.
Foto Eikelmuis in winterslaap, Rian Pulles
Tekst: Rian Pulles