Liftende eikelmuizen uit Frankrijk: buitenkans of probleem?
ZoogdierverenigingDe kans om een eikelmuis (Eliomys quercinus) te zien is in Nederland bijzonder klein, maar in Frankrijk een stuk groter. Nederlanders die een vakantiehuisje boeken in Zuid- of Midden-Frankrijk hebben een goede kans om ’s avonds op het terras een nieuwsgierige eikelmuis tegen te komen. Een bijzondere ontmoeting met een prachtige slaapmuis, die je niet snel zal vergeten.
Onbedoelde lifters
Eikelmuizen zijn zeker niet schuw en in een vakantiehuisje is altijd wel een lekker hapje te vinden of een mooi plekje om een nestje te bouwen. Het gebeurt dan ook met enige regelmaat dat vakantiegangers vanuit Frankrijk een onbedoelde lifter in de bagage hebben of een jonge eikelmuis vinden en die meenemen naar Nederland. Jaarlijks krijgt de Zoogdiervereniging meldingen van eikelmuizen die op deze manier in Nederland terecht zijn gekomen. Soms wordt de lifter pas ontdekt als de kat het diertje te pakken heeft gekregen, maar andere keren wordt de verstekeling levend en wel (op)gevangen.
Opvangen, kweken en loslaten
Eikelmuizen die levend in Nederland arriveren en waarvan bekend is waar ze zijn ‘ingestapt’ kunnen het beste terug naar hun leefgebied van herkomst. Dat is uiteindelijk het beste voor het diertje en de lokale populatie. Vaak is de specifieke herkomst echter niet meer te achterhalen en is het de vraag wat er dan met de ‘buitenlandse’ eikelmuis gedaan moet worden. Het is immers een zeldzame en bedreigde soort. Recent onderzoek heeft laten zien dat Franse eikelmuizen genetisch en ecologisch niet heel veel verschillen van Limburgse eikelmuizen. Dankzij die uitkomst kon GaiaZOO ook starten met een fokprogramma waarvan eikelmuizen uit Rijswijk (die oorspronkelijk ook uit Frankrijk komen) de basis hebben gevormd. Eventuele lifters uit Frankrijk die tot dezelfde genetische groep behoren en die niet meer terug kunnen, kunnen eveneens toegevoegd worden aan het fokprogramma. De dieren uit het programma worden in Limburg in geschikte gebieden losgelaten om de Nederlandse populatie te ondersteunen. Eind goed, al goed?
Een kanttekening bij het opvangen, kweken en loslaten van ‘Franse’ eikelmuizen in Limburg is of dit wel gewenst is. Wordt hiermee wel de eikelmuis behouden of krijgen we een soort van Limburgs-Franse eikelmuis? Een definitief antwoord is niet te geven. Het is vooral een gevoelskwestie, maar vooralsnog lijken de voordelen groter dan de nadelen. De natuur verandert, onder andere door klimaatverandering. Mogelijk gedijen de eikelmuizen met een Franse herkomst beter in de veranderde Limburgse natuur, dan de eikelmuizen met een puur Limburgse herkomst. De ‘lifters’ uit Frankrijk kunnen op die manier gezien worden als de redding voor de eikelmuis in Nederland.
Eikelmuis gezien? Geef het door!
Krijg je zelf te maken met een onverwachtse lifter in je bagage of caravan? Meld je eikelmuis dan bij de Zoogdiervereniging, of een dood dier via Telmee.nl of Waarneming.nl. Maak altijd een foto, zodat het duidelijk wordt welke soort je hebt gezien of gevonden. Levende eikelmuizen kunnen het beste zo snel mogelijk naar een opvang voor wilde dieren, die daarna contact op kunnen nemen met de Zoogdiervereniging.
Eikelmuizen zijn niet heel erg schuw en leven graag in de directe omgeving van mensen. Bijvoorbeeld in een nestkastje voor vogels, onder dakpannen of in een houtstapel. Beelden gemaakt in Duitsland (Bron: René Bachmann)
Tekst: Maurice La Haye, Zoogdiervereniging
Foto's: Wesley Overman
Film: René Bachmann