Dit jaar een 'normale' ontwikkeling van de herfst

Bericht uitgegeven door De Natuurkalender op dinsdag 4 november 2008.

De ontwikkeling van de herfst ligt dit jaar op het normale schema. Rond deze tijd zijn vrijwel overal in het land zomereiken en beuken te vinden die volledig verkleurd zijn. Een groot aantal boomsoorten verliezen deze dagen de laatste bladeren. De paar nachten met nachtvorst vorige week hebben de verkleuring van de bladeren en de bladval een extra zetje gegeven. De normale ontwikkeling van de herfst is in overeenstemming met de ontwikkeling van de temperatuur. Die is deze herfst tot nu toe ook vrijwel normaal.

De gemiddelde temperatuur vanaf het begin van de meteorologische herfst (1 september) ligt op 12,1 graden Celsius. Dit is maar een tiende graad lager dan het gemiddelde vanaf 1901. Op basis van deze temperatuur verwachten we een normale ontwikkeling van de herfst . Als we de waarnemingen die tot nu toe bij De Natuurkalender zijn binnengekomen bekijken lijkt dit ook te kloppen. In een normaal jaar zoals dit jaar vallen in de laatste week van oktober de laatste bladeren van een groot aantal boom- en struiksoorten. Het gaat daarbij om bijvoorbeeld de vlier, de sering, de walnoot, het peperboompje, de meidoorn, de linde, de lijsterbes, de es, de bosbes, de iep, de populier, de plataan en de jasmijn. Het is niet zo dat van al deze bomen tegelijkertijd al het blad van de bomen valt. Er zit namelijk een grote variatie tussen individuele bomen, zelfs als ze direct naast elkaar staan. De ene es kan al het blad al verloren zijn terwijl de es ernaast nog volop in blad kan staan. De bladverkleuring en bladval gaat daarom ook de komende weken volop door. Doordat echter zoveel bomen en struiken nu hun vaak schitterend gekleurde bladeren verliezen zal het landschap er over een a twee weken een stuk kleurlozer uitzien. Zeker als de wind het aankomende weekend volgens de verwachting wat verder aantrekt kan het snel gaan.

Beuk en zomereik drie weken later
Er zijn echter ook diverse bomen en struiken waarvan het einde van de bladval gemiddeld genomen een tot drie weken later is dan de hierboven genoemde soorten. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om acacia, beuk, zomereik, framboos, gouden regen, hazelaar en berk meestal wat later zijn dan de hierboven genoemde soorten. Zomereiken en beuken zitten momenteel veelal nog goed in het blad al zijn wel steeds meer bomen voor 100% verkleurd. Vrijwel volledig groene bomen tref je nu nauwelijks meer aan. Ook dat is normaal voor deze tijd van het jaar.

Sneller dan recordjaren 2005 en 2006
De ontwikkeling van de herfst gaat dit jaar een stuk sneller dan in de jaren 2005 en 2006. In die jaren hadden we als gevolg van de extreem hoge temperaturen tot ver in november en december nog een groot aantal groene bladeren aan de bomen zitten. In 2006 hadden we tot 15 oktober nog een gemiddelde zomertemperatuur en beleefden we veruit de warmste herfst ooit. Het record stond toen op 12,0 (2005) en werd dat jaar met 1,6 graden verbroken. De verwachting is dat met een verder stijging van de temperatuur in Nederland de herfst steeds later zal gaan beginnen. Voorlopig hebben we dit jaar dus te maken met een normale herfst. Geniet de komende dagen van de vele mooie kleuren. Voor je het weet moeten we weer een jaar wachten.

Tekst en foto’s: Arnold van Vliet, www.natuurkalender.nl