Spectaculaire opmars bont zandoogje
De VlinderstichtingBericht uitgegeven op woensdag 26 maart 2008 door De Vlinderstichting
Het bont zandoogje, een dagvlinder, is de laatste jaren spectaculair toegenomen. Dit blijkt uit de gegevens van het Landelijk Meetnet Dagvlinders van De Vlinderstichting en het CBS. De aantallen zijn de laatste jaren veel hoger dan vroeger en ook veel nieuwe gebieden worden door de vlinder gekoloniseerd.
Het bijzondere bij het Bont zandoogje is dat niet alle exemplaren in hetzelfde levensstadium de winter ingaan. Sommige overwinteren als pop, andere als rups. Bij de meeste dagvlinders is dat anders en overwinteren alle individuen in hetzelfde stadium (ei, rups, pop of vlinder) en is bovendien de groeisnelheid van de verschillende rupsen min of meer gelijk. De als pop overwinterende dieren komen in april als vlinders tevoorschijn. Deze eerste generatie wordt in mei versterkt met vlinders die als rups het voorjaar hebben afgewacht. Hun nakomelingen zijn de zomervlinders die van half juni tot september de zomerse bossen bevolken. De komende dagen, mits de temperatuur hoog genoeg is en de zon schijnt, komen de eerste bont zandoogjes uit de pop. Dan kunnen ze op veel plaatsen worden waargenomen.
De afgelopen jaren is het bont zandoogje aan een ware opmars bezig, zo blijkt uit de gegevens van het Landelijk Meetnet Dagvlinders, dat door De Vlinderstichting en het CBS wordt uitgevoerd. Al vanaf 1992 worden wekelijks, op honderden routes, volgens een vaste methode de dagvlinders geteld.
Het percentage van de vlindertelroutes in Nederland waarin het bont zandoogje aanwezig is, 1990 - 2007 (bron: CBS/De Vlinderstichting).
Niet alleen zijn de aantallen die worden gezien veel hoger, ook op allerlei plekken waar de soort nog niet bekend was worden nu bont zandoogjes aangetroffen. In heel Nederland is de soort inmiddels te verwachten, hoewel in het zeer open landschap van de kop van Noord-Holland, Friesland en plaatselijk in het rivierengebied de trefkans nog wat minder is.
Waargenomen bont zandoogjes 2007 (bron: Landkaartje/De Vlinderstichting)
Tekst: Kars Veling, De Vlinderstichting