De voorjaarstrek van de kolganzen is begonnen
Bericht uitgegeven op donderdag 20 maart 2008
De eerste kolganzen zijn al op weg naar het hoge noorden. In Friesland zitten nu nog steeds grote aantallen Kolganzen, en ook uit het rivierengebied zijn ze nog niet allemaal weg. Wanneer zullen die wegtrekken?
Satellietzenders 
Al enkele jaren volgt het onderzoeksinstuut Alterra samen met de Duitse ganzenonderzoeker Helmut Kruckenberg intensief de bewegingen van gemerkte kolganzen. Enkele duizenden zijn met halsbanden gemerkt, en een klein aantal nu met dure satellietzenders. Via deze satellietzenders kunnen we de ganzen nauwkeurig volgen, ook in gebieden waar geen netwerk van vrijwillige halsbandaflezers is zoals hier in België, Nederland en Duitsland. Vroeger kregen we uit Oost-Europa en Rusland alleen een melding als een geringde gans werd geschoten, en dan weet je natuurlijk nooit waar die gans nog verder heen gevlogen zou zijn. Nu kunnen we dat prachtig volgen. Kijk op de Natuurkalender site waar de ganzen zich nu bevinden. Via de iGoogle gadget (zie linksonder in het scherm) is de trek van de ganzen ook goed te volgen.
Zonnepaneeltje
De zender weegt zo’n 30 gram, heeft een klein zonnepaneeltje om de benodigde energie te leveren om het signaal via een satelliet aan ons door te geven, en zit met een leren tuigje als een rugzakje op de gans. Natuurlijk geeft dit altijd een zekere mate van ongemak voor de betreffende gans, maar uit onze resultaten blijkt dat ze hierdoor niet zodanig gehinderd worden dat ze niet meer trekken of ander abnormaal gedrag vertonen.
Kolgans Kees met vrouw en jong 
Kolgans Kees, een mannetje, dat vorig jaar in Zeeland van een zender werd voorzien, is in 2007 helemaal naar Kolguyev getrokken en keerde met zijn vrouwtje en een jong terug uit Rusland. Sommige kolganzen blijken erg plaatstrouw, maar Kees vliegt er flink op los, zoals u zelf op de website kunt zien. Op 18 maart, zat Kees al weer in Polen. Van de overige kolganzen die we vorig jaar met zenders hebben uitgerust, zijn er nu naast Kees nog 3 ‘in de lucht’. Uit waarnemingen van hun halsbanden of pootringen weten we dat sommige nog wel leven, maar de zender of de antenne kapot is. Anderen zijn geschoten. Vooral op de voorjaarstrek worden nog regelmatig kolganzen geschoten. Daarnaast zijn er in 2008 nog weer 10 nieuwe zenders bij kolganzen aangebracht. Het is steeds weer spannend om te kijken waar de ganzen zijn.
In Friesland zitten nu nog steeds grote aantallen Kolganzen, en ook uit het rivierengebied zijn ze nog niet allemaal weg. Maar de eersten zitten ook al weer in Polen. Van de nog werkende zenders zitten er nu 3 in Polen , één op de grens van Duitsland en Polen en nog 9 in Nederland. Wanneer zullen die wegtrekken?
Bart Ebbinge, Alterra
Foto's: Gerard Muskens, Alterra