Bijen zijn goede verklikkers
Bericht uitgegeven op [publicatiedatum]
Honingbijen kunnen veel meer dan bestuiven of honing maken. De nijvere beestjes zijn prima te gebruiken als milieu-monitor. Dat bewijst bijenonderzoeker Sjef van der Steen van Plant Research International, onderdeel van Wageningen UR. Hij gebruikte bijenvolken om de concentratie van metalen te meten in Maastricht, Buggenum en Hoek van Holland. De beestjes blijken prima verklikkers te zijn.
Van der Steen haalde uit zíjn bijen informatie over het voorkomen van liefst achttien gangbare metalen. De gebruikte methode is eenvoudig. Bijen fungeren op hun zoektocht naar stuifmeel en nectar als een soort stofzuiger. Vooral fijnstof dat aan de bij blijft plakken, blijkt een bron van metaaldeeltjes. De onderzoeker meet vervolgens de bijen op gezette tijden door. Dat levert een soort vingerafdruk op van de milieukwaliteit in het leefgebied van de bij. De bij legt daarbij overigens het loodje: zij wordt opgelost in een zuurbad. Spectraalanalyse van de oplossing levert informatie over de soort en hoeveelheid metaal.
Overal
Het mooie van de bij als bio-indicator is volgens Van der Steen dat het een relatief eenvoudig meetinstrument is. 'Op veel plekken in de wereld zijn geen ingewikkelde meetsystemen voorhanden. Maar bijen zijn overal. In principe zou je ook andere insecten kunnen gebruiken. Maar het mooie van bijen is dat ze op een centrale plek terugkomen. Bovendien bestrijken ze op zoek naar voedsel een vrij groot gebied, zo'n zeven vierkante kilometer.' De bij verklapt overigens niet alles. De metingen zeggen niks over de bron van een eventuele vervuiling. Van der Steen: 'Op dit moment is het puur een verklikker. De monitor geeft een globale indicatie van wat er in een bepaalde omgeving aan metaal aanwezig is. Je kunt niet precies zeggen waar het zit en waar het vandaag komt.'