Emmer levert nieuwe soort dansmug voor Nederland op

Bericht uitgegeven door Stichting Bargerveen [land] op [publicatiedatum]

Niet ergens in een natuurgebied, maar in een emmer in een Groningse achtertuin is een nieuwe insectensoort voor Nederland ontdekt. Metriocnemus carmencitabertarum is een dansmug van enkele millimeters groot. De soort heeft (nog) geen Nederlandse naam.

De emmer staat in het centrum van Appingedam, provincie Groningen, onder een open dakgoot die in de natte zomer van 2011 regelmatig vers regenwater loosde. Jan Kuper, medewerker van Stichting Bargerveen en specialist in dansmuggen, zag hierin een witte muggenlarve kruipen. Zowel hijzelf als andere dansmugspecialisten konden de larve in eerste instantie niet op naam brengen. Daarom werd de emmer omgebouwd tot een val en werden gedurende een week alle volwassen muggen verzameld die zich in de emmer ontwikkelden. Volwassen dansmuggen zijn namelijk over het algemeen makkelijker te herkennen dan hun larven. Zodoende kon in samenwerking met een specialist van het Zoölogisch Staatsmuseum in München de soortnaam worden vastgesteld. Het blijkt te gaan om Metriocnemus carmencitabertarum, een tot dusver onbekende soort voor Nederland. Een wetenschappelijk artikel waarin de vondst officieel wordt gemeld zal dit jaar worden gepubliceerd in het tijdschrift Nederlandse Faunistische Mededelingen.

Metriocnemus carmencitabertarum is een kleine grijskleurige dansmug van enkele millimeters groot. Er zijn in Nederland ongeveer 480 soorten dansmuggen die in tegenstelling tot steekmuggen niet prikken. Wel kun je ze op zwoele, windstille zomeravonden in grote zwermen boven alleenstaande bomen zien dansen.

Het kunstmatige habitat in Appingedam lijkt opmerkelijk genoeg sterk op de natuurlijke vindplaatsen van de soort in Noordwest-Spanje. Hier komen de larven voor in ondiepe erosiegaten in granietrotsen met een diameter van een halve tot één meter. Deze gaten worden vanwege het vochtige klimaat regelmatig van vers regenwater voorzien, samen met stukjes (korst)mos die op de rotsen groeien. Dit organisch materiaal dient als voedsel voor de larven. Ook de emmer in Appingedam wordt regelmatig van vers regenwater voorzien vanuit de open dakgoot. Hierbij spoelen ook mossen en korstmossen vanaf het dak de emmer in.

Zo leveren in Nederland zelfs de meest onnatuurlijke plekken nog nieuwe soorten op. Je kunt je ook afvragen hoe algemeen deze dansmug eigenlijk is in Nederland. Kortom, komend voorjaar allemaal massaal op zoek naar nieuwe soorten in je regenton.

Tekst: Jan Kuper en Remco Versluijs, Stichting Bargerveen
Foto’s: Jan Kuper, Stichting Bargerveen