Kabeljauw aangetrokken tot kunstmatige riffen in windmolenpark

In 2020 zijn vier kunstmatige riffen geïnstalleerd in windpark Borssele 1&2. De riffen bestaan uit 45 betonnen buizen van verschillende grootte. Meer dan zestig kabeljauwen werden bij de riffen gevangen en voorzien van akoestische zenders. Daarnaast werden er zestien ontvangers geïnstalleerd rond de kunstmatige riffen, om de gezenderde kabeljauwen te 'horen' en te volgen. Gegevens van de zenders gaven gedetailleerde inzichten in de beweging en het gedrag van de gezenderde kabeljauw.

De resultaten tonen aan dat de meeste vissen lange tijd in de buurt van de riffen verbleven. De onderzoekers zagen ook dat de kabeljauw veel tijd doorbracht in en rond de betonnen pijpen. Dit wekt de indruk dat deze structuren een belangrijke rol spelen als foerageergebied en als schuilplaats.

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.

Biodiversiteit in offshore windmolenparken (Bron: Wageningen Marine Research)

Kunstmatige riffen aantrekkelijker dan conventionele erosiebescherming

Dit onderzoek biedt waardevolle inzichten in natuurinclusief bouwen in windparken, en het creëren van geschikt leefgebied voor Noordzeesoorten. De kunstmatige riffen waren aantrekkelijker voor kabeljauw dan de erosiebescherming met stenen rond de monopalen. De pijpen in de kunstmatige riffen bieden namelijk veel grotere openingen, wat beschutting biedt aan kabeljauw. Twee van de vier kunstmatige riffen werden geïnstalleerd op een laag stenen, en twee direct op de zanderige zeebodem. Beide ontwerpen trokken in gelijke mate kabeljauw aan.

Terugkeer van riffen: een manier om bij te dragen aan het herstel van de Noordzeesoorten?

Windmolenparken kunnen tijdens de bouw en exploitatie een negatieve invloed hebben op het zeeleven, bijvoorbeeld door onderwatergeluid – met name tijdens het heien van funderingen –, elektromagnetische velden rond stroomkabels en de aantasting van habitats. Volgens Benoît Bergès, hoofdonderzoeker en marien wetenschapper bij Wageningen Marine Research, is er potentie voor een positieve bijdrage door het creëren van geschikte leefgebieden voor een deel van de Noordzeesoorten. “Ik kijk er echt naar uit om de beschikbaarheid van voedsel, en het energieverbruik van vissen rond kunstmatige riffen verder te onderzoeken, en om te bepalen of deze rifstructuren ook daadwerkelijk leiden tot een verhoogde productie van vissen die uiteindelijk ten goede komen aan de vispopulatie.”

Het windpark Borssele 1&2 

Na de bouw van het windpark Borssele 1&2 in 2020 werden vier kunstmatige riffen geïnstalleerd rond een enkele monopaal binnen het windpark. Na deze plaatsing voerden Ørsted en Wageningen University & Research in 2021 en 2022 een monitoringprogramma uit op Atlantische kabeljauw, om het gebruik van de kunstmatige riffen en het gedrag van de dieren eromheen te bestuderen.

Meer informatie

• Lees het wetenschappelijk artikel over dit onderzoek: Strong site fidelity, residency and local behaviour of Atlantic cod (Gadus morhua) at two types of artificial reefs in an offshore wind farm | Royal Society Open Science (royalsocietypublishing.org), verschenen in The Royal Society

Tekst: Benoît Bergès en Cecile Leuverink, Wageningen Marine Research; Bregje van Rij, Orsted
Foto: Peter Verhoog (Kabeljauw bij een rif)
Video: Wageningen Marine Research