Wereld Natuur Fonds brengt tijgers terug naar historische grond in Kazachstan

Het doel van dit herintroductieproject van het Wereld Natuur Fonds (WWF-NL) en de Kazachse overheid is om de tijger terug te brengen in het wild en om Kazachse natuur te herstellen. De door Stichting Leeuw opgevangen en verzorgde mannelijke en vrouwelijke tijgers, Kuma en Bohdana, gaan leven in een groot omheind verblijf in het Ili-Balkasj Reservaat. Hun nakomelingen krijgen de vrijheid en zullen de eerste wilde tijgers zijn in Kazachstan in ruim 70 jaar. 

Meer ruimte = meer tijgers

Wereldwijd leven er rond de 5.500 tijgers in het wild. Gebrek aan leefruimte vormt de grootste bedreiging voor deze bedreigde diersoort. WWF werkt samen met nationale en lokale overheden en gemeenschappen aan het beschermen, verbinden en uitbreiden van zijn leefruimte. Veel tijgers leven in delen van de wereld die dichtbevolkt zijn en waar de groei van hun aantal kan leiden tot conflicten met mensen. Reden voor WWF om te onderzoeken waar mogelijk nieuwe leefruimte voor tijgers was in dunbevolkte gebieden. Toen in 2010 het aantal tijgers in het wild wereldwijd op een dieptepunt zat met 3.200 dieren, kwam Kazachstan in beeld voor dit ambitieuze project. Daar stierf de tijger 70 jaar geleden uit. Het streven is om tegen 2035 een gezonde populatie van rond de vijftig tijgers op te bouwen. Uitvoering van dit project is mede mogelijk gemaakt door twee familiestichtingen. 

“Na bijna twintig jaar bij WWF, is dit een van de meest bijzondere projecten waar ik ooit aan werkte. Want wie had dit vijftien jaar geleden kunnen denken, toen we bijna de tijger in het wild kwijtraakten? Niet alleen is het geweldig indrukwekkend om met tijgers te werken, met dit project doen we meer dan het beschermen van een bedreigde diersoort, we herstellen samen met alle betrokken partijen een heel ecosysteem met alle positieve gevolgen voor de omgeving en de mensen die er wonen. Dat we nu na jaren werken hier staan, biedt hoop voor natuurherstel en bedreigde diersoorten over de hele wereld”, aldus Gert Polet, wildlife expert WWF-NL. 

Tijgers uit Nederland                                        

Toen in 2023 bleek dat er bij Stichting Leeuw twee gezonde Siberische tijgers leefden die geschikt waren voor voortplanting, kwam de herintroductie in een stroomversnelling. De tijgers reisden deze week onder begeleiding van hun vaste verzorger per vrachtvliegtuig en helikopter in speciale transportkisten naar hun nieuwe tehuis. Momenteel acclimatiseren ze in een tijdelijk verblijf en binnen een paar weken worden zij losgelaten in hun ruime, permanente, omheinde onderkomen gelegen in het natuurgebied.  

“Wij willen voor alle dieren in onze opvang de best mogelijke toekomst, het liefst één die zo dicht mogelijk zit op hun natuurlijke habitat. Het is een droom voor onze organisatie dat we met dit project kunnen meewerken aan een soortbehoudsprogramma voor tijgers in een land waar ze ooit thuishoorden”, aldus Robert Kruijff, directeur Stichting Leeuw.                                              

Positieve impact om de omgeving 

Om het gebied geschikt te maken voor tijgers is het ecosysteem van het Ili-Balkasj Natuurreservaat, een gebied zo groot als Gelderland, de afgelopen jaren hersteld: er zijn bossen aangeplant, prooidiersoorten uitgezet en de waterhuishouding is verbeterd. De aanwezigheid van de tijger is cruciaal voor het in stand houden van dit ecosysteem en de aangrenzende natuurgebieden. En ook voor de lokale gemeenschappen is het positief. Zij zijn vanaf het begin nauw betrokken geweest bij de ontwikkeling en uitvoering van het project. De komst van de tijger en ontwikkeling van het reservaat creëren nieuwe economische en sociale kansen. De kans op een conflict tussen mens en tijger in dit uitgestrekte gebied is heel klein en nog vele jaren ver weg. Maatregelen om de kans op mens-dierconflicten in de toekomst zo klein mogelijk te houden zijn onder andere het zenderen van toekomstige wilde tijgers en de training van tijgerpatrouilleteams. Met dieren uit een compensatiekudde kan vee dat door een tijger wordt aangevallen vervangen worden. Een geïntegreerde aanpak om mens-tijgerconflicten te voorkomen is in ontwikkeling.  

Adilbaev Zhasar, hoofd van de raad van ouderen van het dorp Karoi in Kazachstan, 5 uur rijden van het Ili-Balkasj reservaat, zegt over het project: “Ik moet toegeven dat we in het begin, in 2018, sceptisch waren over dit initiatief. Maar na verloop van tijd zagen we de natuur heropleven én ook ons dorp, Karoi. Dit project herstelt niet alleen verloren ecosystemen, het vervult ons ook met trots omdat we deelnemen aan een historisch proces. Tijgers keren weer terug naar hun historische grond en dat inspireert ons om nieuwe dingen te doen. Alle inwoners van het dorp Karoi werden geïnspireerd om traditionele Kazachse ambachten, nationale ambachten en landbouwontwikkeling nieuw leven in te blazen. Dit programma is voor ons een symbool van verandering en nieuwe kansen geworden.”

Tekst: Wereld Natuur Fonds
Beeld: Living Image; WWF; Maxim Levitin