Natuurjournaal 9 augustus 2024

Via Spanje en de Straat van Gibraltar vliegt de ooievaar nu richting zijn overwinteringsgebied in Afrika. Als het weer meezit, kan hij wel tot acht uur of vijfhonderd kilometer aan één stuk doorvliegen. De populatie in West-Europa ging lange tijd achteruit door het verlies van leef- en broedgebied. Er zijn veel inspanningen gedaan om het broedgebied van de ooievaar weer uit te breiden, en die zijn succesvol. Tegenwoordig kan je weer grote groepen ooievaars zien vliegen. Wist je dat een ooievaar op één poot staat om zijn lichaamstemperatuur te regelen? Een ooievaar verliest namelijk veel warmte via zijn lange poten. Door ze afwisselend onder zijn veren te stoppen, houdt hij zijn tenen warm.

Namen van dieren zijn niet altijd logisch, en ook in de wereld van de nachtvlinders kom je veel bijzondere namen tegen. Zo kan je na zonsondergang zomaar een ‘weeskind’ tegen het lijf lopen. Geen reden om alarm te slaan gelukkig. Het is de naam van een groep nachtvlinders, en ze zijn er in verschillende kleuren: rood, zwart, blauw of wit weeskind bijvoorbeeld. Menig nachtvlinderliefhebber vraagt zich af waar die naam toch vandaan komt. Het antwoord stamt uit het eind van de zeventiende eeuw. Kunstschilder Max Liebermann schilderde van 1874 tot 1914 Amsterdamse weesmeisjes uit het Burgerweeshuis. Zij gingen altijd gekleed in rood en zwart, dezelfde kleuren als in het wapen van Amsterdam. De ondervleugels van de nachtvlinder rood weeskind zijn ook rood met zwart, vandaar de verwijzing. De andere vlindernamen met de verwijzing ‘weeskind’ zijn hier later weer van afgeleid. Zo bestaan er in de nachtvlinderwereld een heleboel weeskinderen.

Tekst: Ineke Radstaat, Nature Today
Foto's: Harvey van Diek; Kars Veling, De Vlinderstichting