Hoe verstedelijking en ontbossing het klimaat beïnvloeden

Zoals gebruikelijk lag de focus van de artikelen op projecten die in lijn waren met de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Het onderwerp over verstedelijking en ontbossing werd gepresenteerd door Shanisse Franken, student van het UA Sustainable Island Solutions through STEM (SISSTEM) programma.

Tropische droge bossen, zoals die in de Nederlandse Cariben, spelen een cruciale rol bij het beschermen van de flora en fauna, het leveren van voedsel, medicijnen en het ondersteunen van het lokale levensonderhoud. In tegenstelling tot hun bekendere tegenhangers, de tropische regenwouden, krijgen deze droge bossen echter vaak niet de aandacht die ze verdienen. Deze onoplettendheid heeft geleid tot wijdverbreide ontbossing, en Aruba is daarop geen uitzondering. Een groot deel van deze ontbossing is te wijten aan de behoefte aan meer woningen, banen en toeristische infrastructuur.

Stedelijke hitte-eilanden

Wanneer bossen worden gekapt voor bebouwing, lijdt het milieu eronder. De bodemkwaliteit gaat achteruit, de uitstoot neemt toe en natuurlijk groen wordt vervangen door asfalt en gebouwen. Deze transformatie leidt tot het ontstaan van 'stedelijke hitte-eilanden' (urban heat islands, UHI’s), waarbij stedelijke gebieden aanzienlijk warmer worden dan hun landelijke omgeving. Deze UHI's kunnen thermisch ongemak, gezondheidsproblemen en zelfs dodelijke slachtoffers veroorzaken. Stedelijke gebieden zoals Oranjestad op Aruba, met hun dichte bebouwing en beperkte vegetatie, zijn bijzonder gevoelig.

Onderzoek naar de hitte

Om de impact van verstedelijking en ontbossing op het klimaat van Aruba te begrijpen worden landoppervlaktetemperaturen met behulp van satellietgegevens onderzocht. Het doel is om te bepalen of en waar UHI's zich vormen op Aruba en om te onderzoeken hoe verstedelijking deze temperaturen beïnvloedt.

Met behulp van satellietgegevens en tools zoals Google Earth Engine kunnen onderzoekers vegetatie- en temperatuurveranderingen in de loop van de tijd in kaart brengen. Hierdoor ontstaat een duidelijker beeld van de invloed van verstedelijking op het klimaat op Aruba.

Het grotere geheel

Stedelijke hitte-eilanden brengen verschillende uitdagingen met zich mee. Ze kunnen ademhalings problemen en hart- & vaatziekten verergeren, het energieverbruik voor koeling verhogen en de waterkwaliteit negatief beïnvloeden, wat gevolgen heeft voor het waterleven. Gelukkig zijn er manieren om deze effecten te verzachten.

• Verhoog de vegetatie: door meer bomen te planten, tegels uit de tuin te verwijderen en ze te vervangen door bloemen of andere inheemse vegetatie en groene ruimtes te creëren, kunt u stedelijke gebieden helpen koelen.
• Gebruik reflecterende materialen: het gebruik van materialen die warmte reflecteren in plaats van absorberen, kan de temperatuur omlaagbrengen.
• Bevorder natuurlijke ventilatie: het ontwerpen van gebouwen en steden om de luchtstroom te verbeteren, kan helpen om warmte af te voeren.
• Implementeer koele daken: het gebruik van dakbedekkingsmaterialen die zonlicht weerkaatsen, kan gebouwen koeler houden.

Door de vorming van UHI's te begrijpen en aan te pakken, kan Aruba strategieën ontwikkelen om zijn stedelijke groei te beheren met behoud van zijn natuurlijke landschappen. Deze aanpak helpt niet alleen de klimaatverandering tegen te gaan, maar zorgt ook voor een gezonder milieu voor toekomstige generaties.

Tekst: DCNA, Universiteit Utrecht en University of Aruba
Foto's: Kaique Rocha; Falco; Jamie Tudor