Zenders ontmaskeren de habitatvoorkeur van de mysterieuze houtsnip

Het Groene Woud, de leembossen in het stroomgebied van de Dommel, is een uniek gebied. De leemrijke bodem zorgt voor een grote ecologische waarde. Sinds 2019 koopt ARK Rewilding Nederland verbindingsgronden en (landbouw)percelen in Noord-Brabant, om de leembossen verder te ontwikkelen en uit te breiden. Bovendien pakt ARK Rewilding Nederland het probleem van verdroging en versnippering van de leembossen in het Groene Woud aan. Het is onbekend wat de effecten van deze grootschalige beheermaatregelen zullen zijn op de houtsnip. Daarom is het noodzakelijk om de specifieke habitateisen van deze vogelsoort in de leembossen te onderzoeken, zodat de maatregelen hierop eventueel kunnen worden aangepast. Meer inzicht in de habitateisen van deze belangrijke soort in de leembossen is nuttig voor de ontwikkeling van beheerstrategieën. In een samenwerkingsproject bestuderen Natuurlink en Sovon de habitatkeuze van de houtsnip in dit gebied door middel van zenderonderzoek.

Hoe werkt het zenderonderzoek?

Om de snippen van een zender te voorzien, moeten ze eerst gevangen worden. De vangperiode is tussen 30 en 60 minuten na zonsondergang, wanneer de houtsnippen actief worden. Ze verlaten hun schuilplekken in het bos en beginnen met foerageren en baltsen. Er zijn meerdere methodes om de snippen te vangen. De meest efficiënte vangmethode werkt door middel van het opzetten van mistnetten in combinatie met het afspelen van geluid. Wanneer de vogel is gevangen, wordt deze voorzien van een zender die op de veren van de rug wordt gelijmd. Na één tot twee maanden valt de zender vanzelf af door slijtage van de veren of het oplossen van de lijm. De zender werkt op een batterij en slaat ’s nachts elk uur een GPS-positie op. Overdag rusten de snippen doorgaans vooral op dezelfde plek. Daarom worden er overdag slechts twee posities opgeslagen. In 2023 zijn er zeven vogels gezenderd waarvan de data bruikbaar was. In 2024 is tot nu toe opnieuw van zeven vogels data verzameld. Door de zendergegevens te combineren met beschikbare kaartlagen in Geografische Informatie Systemen (GIS) – die omgevingsvariabelen weergeven – en veldwerkonderzoek in het Groene Woud, zal geanalyseerd worden voor welke gebiedskenmerken de houtsnip een voorkeur heeft.

Tekst: Sovon Vogelonderzoek Nederland
Afbeeldingen: Thijs Glastra; Natuurlink & Sovon