Landgoed Postel: van landbouwgrond naar natuur

Judith Schrijvers: “Het idee om de grond te verkopen en er niet meer te kunnen komen, dat was voor mij ondenkbaar. Op het terrein staat de oude boerderij van mijn grootouders waar ik al van jongs af aan kwam. Eind jaren 2000 hebben we naast dat huisje van oma zelf een huis gebouwd. Daar woon ik samen met mijn man Peter Snijders en onze twee kinderen Willem en Marthe. De ligging is heel uniek. We zitten dicht bij de dorpen waar we vandaan komen en middenin het landschap. We hebben een prachtig uitzicht en die mix van bos en veld is tof. Daarbij hebben we ook fijne buren. Dankzij onze buren aan de noordkant, familie Dirven, hebben we niet alleen de start gemaakt met ons plan om aan duurzame natuur te werken, maar we hebben ook de intentie om in het beheer samen te werken.”

Vraag van de buren

In gemeente Baarle Nassau, langs de grens met België, ligt Landgoed Postel. De eigenaar van het noordelijke deel, Peter Dirven, heeft het landgoed al in 2000 opgericht. Dit deel bestaat vooral uit gemengd loofbos, heeft twee poelen, grasland en een boomgaard. In 2021 is het zuidelijke deel, het deel van Judith Schrijvers, aan het landgoed toegevoegd. Landgoed Postel is nu 15,5 hectare en heeft NSW 1928-status.

Het project van Judith en Peter begon met een vraag van de buurman: “Die wilde het landgoed graag uitbreiden. Nu wilde ik er zelf ook al meer natuur in brengen en daardoor dachten we ‘waarom gaan we niet samen verder?’ We zijn toen ook voor een landgoedregeling gegaan én we kwamen in contact met Bosgroep Zuid Nederland. We hadden al wel in grote lijnen een landschapsplan, maar we wisten niet hoe we dat aan moesten pakken en we hadden het te druk om zelf alles doen. Bosgroep Zuid Nederland heeft ons geholpen met inhoudelijke adviezen. Zo heeft projectleider Peggy Albers eerst een inrichtingsplan opgesteld voor de subsidie en daarna in detail een beplantingsplan voor ons geschreven. Ook heeft ze ons in contact gebracht met een goede aannemer waar wij heel content over zijn.”

Nieuwe generatie

Peggy Albers, betrokken als projectleider vanuit Bosgroep Zuid Nederland: “We zien het vaker dat als een nieuwe generatie een stuk landbouwgrond erft, dat dan graag wil inrichten als mooie natuur. Dat was ook hier het geval en in fases voeren we de plannen nu uit. Inmiddels is er een poel vlakbij het huis ingericht, er is nieuw bos aangeplant, aan de erfgrens staat er een bomenrij met om en om eik en linde, en er is nu een laan met eik en linde aangeplant. Het plan wordt in fases uitgevoerd, ook omdat de familie veel zelf doet.” Judith licht toe: “We voelen ons enorm betrokken en we vinden het fijn het plan gaandeweg nog op details aan te passen en in te vullen.”

Peggy geeft nog een reden voor de fasering: “Het zuidelijke deel van Landgoed Postel is in gebruik als landbouwgrond. De gronden zijn altijd bemest geweest en er werd onder meer maïs verbouwd. Hierdoor zijn de gronden erg productief en kunnen we het niet ineens omzetten naar natuur. Daar is een tussenstap voor nodig voordat we naar kruiden- en faunarijk grasland kunnen gaan.” 

Natuurnetwerk Brabant

Voor het inrichten is gekozen voor verschillende natuurtype en inderdaad een stuk kruiden- en faunarijk grasland. Dit zorgt voor een divers landschap waar natuur en mens van profiteert. Door meer natuur in te richten aan de randen wordt het Natuur Netwerk Brabant (NNB) versterkt. Dit is een netwerk van deels bestaande en deels nieuwe natuurgebieden die door ecologische verbindingszones met elkaar verbonden zijn. Hierdoor kunnen dieren en planten zich makkelijker verplaatsen tussen de verschillende natuurgebieden en dit bevordert de biodiversiteit. Om initiatiefnemers te helpen nieuwe natuur te maken is het Groen Ontwikkelfonds Brabant (GOB) opgericht.

Ook Judith maakt gebruik van dit fonds: “Dankzij deze steun hebben we ons plan kwalitatief kunnen verbeteren. Het is echt een investering in het landschap. Het is voor ons een heel bewuste keuze om landbouwgrond op te geven. We hebben geen supergroot perceel, maar het is wel een mooie akker. We zijn hier maar tijdelijk en willen wel iets moois nalaten aan de volgende generatie. Wat zij ermee doen, dat is aan hen. Echt verandering brengen is moeilijk, maar je wilt wel iets doen. En met de subsidie was de keuze wel heel gemakkelijk.” 

Waardevol project

Het project heeft een lange aanloopfase gehad, van wijziging tot de bestemmingsfunctie tot toekenning van de subsidies. Judith: “Aan andere grondeigenaren zou ik adviseren: hou rekening met een lang traject. Je moet er zelf goed achteraan zitten, zodat je dossier niet te lang blijft liggen. En laat je ook goed adviseren over de uitvoering van je plannen. Zo zijn wij heel tevreden over de ondersteuning van Peggy en haar collega’s bij de Bosgroep.”

“De eerste fase is inmiddels gereed en we gaan nu kijken of alles de winter goed is doorgekomen en of we nog ergens wat aanplant moeten vervangen. We gaan ook nog een aantal houtwallen aanplanten. Dan is het wachten op wat de lente en zomer gaan doen. Dat is ook wel tof, want dan gaat het letterlijk groeien en zie je het resultaat van alle inspanningen. Het project is langs zoveel mensen en instanties gegaan, dat we aan alle lijstjes voldoen. Het is waardevol voor de biodiversiteit én voor onszelf. We kijken echt uit naar de lange termijn. Het gaat om jonge aanplant, dus eer onze bomen echt volwassen zijn gaat er een mensenleven voorbij. Maar we zien er wel naar uit om het landschap om ons heen ieder seizoen en ieder jaar weer te zien veranderen. Het is in ieder geval heel tof om dit rondom je huis te hebben.” 

Lees verder: persoonlijke verhalen vanuit de Bosgroepen

Als een vereniging van, voor en door leden, vinden de Bosgroepen het belangrijk de verhalen van die leden te delen en zo ook andere leden en geïnteresseerden weer te inspireren. Lees bijvoorbeeld het interview met Tuut en Hay: Betrokken eigenaren bij revitalisering in de Kronenbergse Bossen. Of ontdek het verhaal van Landgoed De Utrecht dat dit jaar haar 125-jarig jubileum viert. En het interview met Michel Jamin over Wilgengriend is ook een aanrader.

Tekst: Marrie Hoedelmans, Bosgroepen
Beeld: Judith Schrijvers; Bosgroep Zuid Nederland