De stille dood: reptielenslachtoffers op Sallandse MTB-routes

In Nationaal Park de Sallandse Heuvelrug zijn de afgelopen jaren op uitgebreide schaal mountainbikeroutes (MTB-routes) gerealiseerd. Deze doorkruisen op veel plaatsen het leefgebied van beschermde zandhagedissen, hazelwormen en levendbarende hagedissen.

De Sallandse Heuvelrug in Overijssel werd in 2004 een Nationaal Park (NP) en in 2010 aangewezen als Natura 2000-gebied. Het staat bekend om Europa’s grootste aaneengesloten areaal droge heide en de laatste plek in Nederland waar korhoenders leven. Op de borden van het NP prijkt, naast het korhoen, trots een zandhagedis. In de beginjaren van het NP werd over bestaande zandwegen en fietspaden een verbindingsroute ingesteld, waarlangs mountainbikers naar een reeds bestaande MTB-route ten noorden van het NP konden fietsen. De bedoeling daarvan was de natuur te ontzien.

Nieuwe routes

In 2016 ging de overheidsregie met betrekking tot het NP over van de provincie naar de omliggende gemeenten. Toen is het principe losgelaten van strikte bescherming van de natuur en het toestaan van uitsluitend daarop gerichte recreatie. Er werden volop zogenaamde single tracks aangelegd. Dat zijn smalle, vaak bochtige zandpaden, speciaal aangelegd voor mountainbikers. De nieuwe tracks op de Sallandse Heuvelrug doorkruisen of grenzen direct aan bestaand reptielenleefgebied, zoals heideterreinen, halfopen tot open bossen en bosranden.

Al snel werden op de single tracks doodgereden reptielen gevonden, niet alleen zandhagedissen maar ook veel hazelwormen. In 2018 is daarom gestart met een systematisch onderzoek naar reptielenslachtoffers op de nieuw aangelegde routes. Deze tellingen tonen een aanzienlijke sterfte aan. De provincie Overijssel heeft, op basis van diverse onderzoeken en adviezen, besloten de routes alleen nog in de winter open te stellen.

Lees in het volledige artikel over dit onderzoek (pdf, 578 KB) meer over de zandhagedis en hazelworm op de Sallandse Heuvelrug en hoe verdere verkeersslachtoffers onder de reptielen voorkomen kunnen worden.

Verder lezen

Het tijdschrift RAVON is exclusief voor abonnees. Bij iedere uitgave geven we een artikel vrij. Uit deze editie is het artikel De stille dood: Reptielenslachtoffers op Sallandse MTB-routes (pdf, 578 KB) gratis te lezen. Verder vind je interessante artikelen over de knoflookpad in Callantsoog en de rivierdonderpad op surfplas Reeuwijk. En: is de grootste beekdonderpadpopulatie van Nederland in gevaar?

Kijk op Ravon.nl/tijdschrift voor samenvattingen van andere artikelen, eerdere uitgaven van het tijdschrift en om abonnee te worden. Voor nog geen €2,50 per maand ontvang je het tijdschrift vier keer per jaar, steun je ons werk en blijf je op de hoogte van de belangrijkste ontwikkelingen in de wereld van reptielen, amfibieen en vissen. 

Tekst en foto’s: Anton van Beek, RAVON