Verborgen populatie Curaçaose Kabana-palm ontdekt

De Curaçaose Kabana-palmen (Sabal antillensis) groeien op de heuvels van Knip, met name op Seru Gracia en Seru Bientu ten westen van de Christoffelberg. De palmen vallen erg op met hun gebogen, kale stammen en kunnen zeer oud worden. Intensief veldonderzoek met moderne technieken onthult verborgen palmen in het Christoffelpark en laat zien dat het natuurlijk verspreidingsgebied van de zeldzame Kabana groter is dan gedacht.

Vorig jaar zagen André van Proosdij (WUR) en Erik Houtepen (CARMABI) tijdens veldwerk op de Christoffelberg van grote afstand een palm op de oosthelling van de Christoffelberg. Deze was vanaf de plek waar de wetenschappers stonden niet bereikbaar, maar met behulp van verrekijkers was snel duidelijk dat het een Kabana betrof. Dit is een bijzondere vondst, want Kabana was alleen bekend van heuvels ten westen van de Christoffelberg. Al snel hoorden de wetenschappers een gerucht over palmen op de Christoffel, maar zonder nadere informatie over de locatie. Deze week trokken Houtepen en Van Proosdij er met een klein team op uit om de bewuste palm te zoeken, geholpen door drone-beelden en verrekijkers. Hoog op de zeer steile, moeilijk begaanbare oosthelling, op grote afstand van wegen en paden, vonden zij vijf gezonde, jonge exemplaren. Mogelijk staan er meer Kabana's in de omgeving, dat moet nader onderzocht worden. De palmen zien er gezond uit, zijn circa twintig tot vijftig jaar oud en hebben nog geen bloemen of vruchten. 

De geschiedenis en herkomst van deze exemplaren is niet bekend. Een uitbreiding van de westelijke populatie in oostwaartse richting lijkt voor de hand te liggen, maar is niet logisch. Immers, zaden moeten dan tegen de sterke passaatwind in en over de top van de Christoffelberg heen verspreid zijn. Waarschijnlijker is dat er altijd al kleine aantallen Kabana-palmen op de oostkant van Christoffel groeiden, maar dat deze nooit eerder gezien zijn. Intensief onderzoek in het gebied met behulp van drones onthulde deze lang verborgen planten in het Christoffelpark. De wetenschappers hebben DNA verzameld zodat de genetische verwantschap met de westelijke populatie onderzocht kan worden.

De palmen komen voor in een gebied met een oppervlakte van circa 8 vierkante kilometer, grotendeels binnen het Christoffelpark. De nieuw ontdekte populatie betekent een uitbreiding van ongeveer 15 procent van het bekende verspreidingsgebied in oostwaartse richting. Bij de eerste telling van Kabana-palmen in 1979 werden slechts 323 volwassen exemplaren geteld. Begin jaren ’90 werden de vele geiten uit het Christoffelpark weggehaald. Hierdoor kwam er een einde aan langdurige overbegrazing, en heeft de natuurlijke vegetatie zich spectaculair hersteld. Ook de Kabana-populatie is sindsdien fors gegroeid tot inmiddels ruim 1000 stuks. De Curaçaose Kabana-palm is daarmee een voorbeeld van succesvol herstel van een zeldzame plantensoort in het Christoffelpark.

Tekst: DCNA, Carmabi and Wageningen University & Research
Foto's: André van Proosdij