Hoe sterfte van jonge kroonslakken te verminderen?

De kroonslak (Strombus gigas) is een charismatisch en iconisch symbool van de natuur en een van de belangrijkste bodembewoners in de visbestanden in het Caribisch gebied. De handel in de soort (grotendeels voor consumptie) wordt gereguleerd door het CITES-verdrag, waarbij het Koninkrijk der Nederlanden partij is.

Het probleem

Tegenwoordig worden deze iconische zeeslakken bedreigd door overexploitatie en verlies van ondiepe leefgebieden, zowel in het Caribisch gebied als op de ABC-eilanden. Menselijke activiteiten hebben geleid tot achteruitgang van leefgebieden van kroonslakken aan de kust, waardoor het voortplanten mislukt en de groei en overlevingskans van jonge kroonslakken afneemt. Te lage dichtheden zorgen ervoor dat dieren op geslachtsrijpe leeftijd geen partner vinden en zich dus ook niet voortplanten. Kroonslakken zijn ook bijzonder kwetsbaar voor overbevissing vanwege hun unieke levensloop (pelagische fase, dichtheidsafhankelijke overleving en voortplanting; het zogenaamde Allee-effect). De exploitatie van de kroonslak in grote delen van zijn natuurlijke verspreidingsgebied heeft geleid tot het instorten van de populatie en het afnemen van de populatiedichtheden tot niveaus waarop het paringssucces is verminderd.

Hoop aan de horizon

In 2020 werd het Queen Conch Hatchery Project gestart in het Curaçao Sea Aquarium met wetenschapper Julia Ehrenheim. De wetenschap van de kwekerijproductie is al vele jaren gevestigd, maar het opnieuw verwilderen om natuurlijke populaties te versterken, is steeds mislukt. Het belangrijkste doel van dit project is daarom manieren te vinden om de hoge sterftecijfers die zich in de vroege levensfasen voordoen te verminderen en/of uit te bannen, en om methoden te ontwikkelen voor het effectief uitzetten van gekweekte jonge kroonslakken in natuurlijke populaties. Om antwoorden te vinden op verschillende moeilijke vragen, is Julia het onderzoek gestart dat ze zal gebruiken voor haar promotieonderzoek aan de Wageningen Universiteit onder professoren Tinka Murk en Dolfi Debrot.

De experimenten

Haar eerste experimenten zijn gericht op het bewegingsgedrag van jonge kroonslakken. Hiervoor volgden zij en haar studenten de activiteit van jonge kroonslakken in een gecontroleerde kwekerijomgeving. De resultaten laten zien dat jonge kroonslakken actiever zijn bij zonsondergang dan in de vroege ochtend of middag. Ze lijken ook bij voorkeur naar de stroming toe te bewegen. Dergelijke experimenten moeten in de natuur worden gedaan, maar suggereren al manieren om de verplaatsing van uitgezette kroonslakken te vergemakkelijken en dat jonge kroonslakken het meest kwetsbaar zijn voor roofdieren bij zonsondergang.

Een tweede experiment toonde aan dat jonge kroonslakken in het wild vaak bij elkaar komen. Daarom onderzocht ze of er een gunstige dichtheid voor groei was. De eerste bevinding toonde aan dat jonge kroonslakken het meest groeiden in schelplengte met een dichtheid van 200 kroonslakken per vierkante meter. Lagere en hogere dichtheden zorgden voor lagere groeisnelheden en een lagere totale schaallengte, ook al werden ze allemaal gekweekt onder dezelfde omstandigheden van voedselbeschikbaarheid.

Verbanden tussen gewicht en groei (in totale lengte) geven aan dat er verschillende groeifasen zijn. Het lijkt erop dat de groei afwisselt tussen overheersende groei in de dikte van de schaal en in de totale lengte van de schaal. Beide komen niet gelijktijdig voor. Wat dit betekent voor de overleving van jonge kroonslakken wordt nog niet begrepen.

Implicaties

Deze bevindingen voor gekweekte kroonslakken zullen verder worden onderzocht en geverifieerd bij in het wild geboren jonge kroonslakken. De resultaten van dit project zullen helpen verduidelijken waarom jonge kroonslakken uit kwekerijen die in de natuur zijn uitgezet zo kwetsbaar zijn en wat er moet worden gedaan om hun overlevingskans te vergroten, zodat ze effectief kunnen worden gebruikt om natuurlijke populaties te herstellen.

DCNA

De Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) ondersteunt wetenschapscommunicatie en outreach in de Nederlandse Caribische regio door natuurgerelateerde wetenschappelijke informatie breder beschikbaar te maken via onder meer de Dutch Caribbean Biodiversity Database, DCNA's nieuwsplatform BioNews en de pers. Dit artikel bevat de resultaten van verschillende wetenschappelijke onderzoeken, maar de onderzoeken zelf zijn geen DCNA-onderzoeken. Aan de inhoud kunnen geen rechten worden ontleend. DCNA is niet aansprakelijk voor de inhoud en de indirecte gevolgen die voortvloeien uit het publiceren van dit artikel.

Tekst: Dutch Caribbean Nature Alliance (DCNA) en Julia Ehrenheim, Curaçao Sea Aquarium
Foto's: Mark Vermeij; Julia Ehrenheim; Marion Haarsma