Invasieve koraalsoorten ontdekt op scheepswrak in Sint Maarten

Scheepswrakken staan bekend als oceaanvervuilers doordat ze chemicaliën lekken en schade toebrengen aan de zeebodem. Toch kunnen aangespoelde scheepswrakken ook dienen als een ondergrond waar vele mariene dieren zich aan hechten. Een onderzoeksteam verbonden aan Naturalis, Nature Foundation St. Maarten en het Harvey Mudd College heeft nu ontdekt dat invasieve soorten, soorten die van nature niet voorkomen in een bepaald gebied, hier hun voordeel uit halen.

Scheepswrakken voor onderzoek

Het viel het team op dat een aantal bodemlevende soorten, zoals bepaalde koraalsoorten, vaker voorkomen op deze onnatuurlijke ondergronden dan op natuurlijke bodems. Bovendien bestaan deze ondergronden vaak uit effen oppervlakken, waardoor aangehechte soorten eerder opvallen en goed onderzocht kunnen worden.

Invasieve soorten overheersen

Op zo’n scheepswrak in het Caribisch gebied heeft het onderzoeksteam voor het eerst een invasieve koraalsoort ontdekt, die zo’n tien jaar eerder in Brazilië was gevonden. De soort is recent ook waargenomen in de Perzische Golf, waardoor het voor de onderzoekers onduidelijk is waar de soort oorspronkelijk thuishoort. De soort, genaamd Stragulum bicolor, komt voor in ondiep water en vestigt zich zowel op natuurlijke als kunstmatige ondergronden. “Dit koraal kan zich ook vestigen op andere organismen. Men is hierdoor bang dat deze soort schade kan aanrichten aan zijn omgeving”, legt mede-onderzoeker Bert Hoeksema van Naturalis uit. “Of dit echt het geval is weten we nog niet en daarom willen we dit verder onderzoeken.”

In het Caribisch gebied komen meerdere wrakbewonende invasieve koraalsoorten voor. Zo ook Tubastraea-soorten die oorspronkelijk voorkomen in de Stille en Indische Oceaan. “Van deze koraalsoorten weten we dat ze een negatieve invloed hebben op hun omgeving. Zo strijden ze onder andere om ruimte met inheemse soorten, die van nature uit het gebied komen, en veranderen ze de leefgebieden om hun heen”, vertelt Hoeksema. “Het is daarom van belang om meer kennis te vergaren over de verblijfsvoorkeuren en levensgeschiedenis van deze invasieve soorten.”

Kostbare zaak

Tot nu toe was er nog maar weinig bekend over het ontstaan van koraal op jonge scheepswrakken en de invloed van invasieve soorten op hun omgeving. “Ons onderzoek heeft aangetoond dat invasieve soorten zich in een korte tijd op wrakken kunnen vestigen. In het gebied bij Sint Maarten hadden deze soorten daar maar een paar jaar voor nodig.” Voor het behoud van de soorten die daar van nature voorkomen, raadt het onderzoeksteam daarom aan om zo snel mogelijk de scheepswrakken uit het water te halen.

Dat is een kostbare zaak. Enerzijds wil het duiktoerisme juist schepen laten zinken, omdat ze als kunstmatige riffen kunnen dienen en behalve vissen ook duikers trekken. “En duiktoerisme schept juist weer bewustwording voor natuurbehoud. Dit betekent dat er afwegingen gemaakt moeten worden over de beste locaties van wrakken. In het huidige geval heeft het weghalen van wrakken geleid tot een nieuwe ontdekking, waar de wetenschap baat bij heeft.”

Meer informatie

• Het artikel In the aftermath of Hurricane Irma: Colonization of a 4-year-old shipwreck by native and non-native corals, including a new cryptogenic species for the Caribbean is verschenen in het Marine Pollution Bulletin.

Tekst: Valerie Andela, Naturalis Biodiversity Center
Foto’s: Melanie Meijer zu Schlochtern, Nature Foundation St. Maarten (leadfoto: een van de onderzochte scheepswrakken van Sint Maarten)