Natuurjournaal 21 december 2022

Welke dieren gaan in winterslaap om de kou te overleven? Tot het voorjaar is het elke woensdag Winterslaapwoensdag in het natuurjournaal en nemen we twee soorten onder de loep.

Ook vissen kunnen het koud hebben. Het zijn koudbloedige dieren, die hun lichaam niet zelf kunnen opwarmen. Het kan dan een hele uitdaging zijn om de winter door te komen. De grote modderkruiper is dan nu ook in een soort winterslaap. Hij heeft zich ingegraven in dikke modderlagen op de bodem. Dat is echt hun specialiteit: omdat ze ook hun huid gebruiken om adem te halen, kunnen ze een tijdlang zonder stromend water. Ze kunnen zelfs met hun darmen ademhalen uit ingeslikte lucht! In de zomer gebruiken ze deze truc om droogte te overleven, maar in de winter komt het dus ook van pas.

De karper doet niet aan winterslaap. Deze bulldozer met grote bek blijft de hele winter de bodem omwoelen op zoek naar bodemdiertjes om te eten. De eerste weken in de kou hebben ze het niet makkelijk. Karpers worden dan sloom en komen maar moeizaam vooruit. Maar na een tijdje zijn ze gewend aan de kou. Ze hebben dan hun spierstructuur weten aan te passen, zodat ze ook bij lage temperaturen in beweging kunnen blijven. Geen winterslaap dus, maar zogenaamde wintercompensatie. Knap gedaan van deze vis die oorspronkelijk uit Zuidoost-Europa en Centraal Azië komt.

Tekst: Nienke Lameris, NatureToday.nl
Foto’s: Rudmer Zwerver, Saxifraga; Bart Vastenhouw, Saxifraga