De paling die we in Nederland kennen plant zich voort in de Sargassozee, ergens in de Bermudadriehoek, zesduizend kilometer hier vandaan. De palinglarfjes komen met de warme golfstroom helemaal terug naar Europa en Noord-Afrika waar zij als ‘glasaal’ de binnenwateren intrekken om daar op te groeien.
De palingstand is in vijftig jaar ruim 90 procent achteruitgegaan. Om te zien hoe het met de palingpopulatie gaat, wordt er in Europees verband gekeken hoeveel glasaal er jaarlijks de Europese wateren binnentrekt. Dat is een belangrijke graadmeter voor een succesvolle voortplanting, en geeft de sterkte aan van de nieuwe generatie paling. De intrek van glasaal blijft voor 2022 in heel Europa laag.
Visserij duurzaam?
De kritieke toestand van de aal leidt over heel Europa tot lagere vangsten. Nederland en enkele andere landen zijn juist meer aal gaan vangen. In Nederland is hogere vangst mogelijk het gevolg van genomen herstelmaatregelen. Daaronder valt het uitzetten van glasaal in commercieel beviste wateren door het ministerie van LNV. Daarnaast zijn er door waterbeheerders maatregelen genomen voor de intrek van glasaal. Een voorbeeld is het visvriendelijk spuien van de sluizen in de Afsluitdijk door Rijkswaterstaat, waardoor sinds 2014 meer glasaal succesvol het IJsselmeer binnenkomt. Het lokale rendement van maatregelen, bedoeld voor herstel van de soort, wordt nu mogelijk opgevist. Duurzaamheid van visserij en effectiviteit van herstelmaatregelen uit het Nederlandse Aalbeheerplan, hebben dringend onderbouwing nodig. Glasaaluitzet als maatregel staat momenteel wetenschappelijk ter discussie. ICES adviseert juist geen uitzet meer te plegen tot bekend is of het verplaatsen van glasaal door Europa positief of negatief bijdraagt aan herstel.
Integrale aanpak: aalreservaten
ICES adviseert het habitat voor aal beter bereikbaar te maken en de kwaliteit van leefgebieden te verhogen. Om aal echt te laten herstellen, moeten in heel Europa integraal maatregelen worden genomen voor de gehele levenscyclus van de aal. Dit betekent dat alen de leefgebieden goed kunnen bereiken, hier veilig zonder vervuiling kunnen opgroeien en veilig weer naar zee kunnen trekken. In onze visie worden er op grote schaal zogenaamde aalreservaten ingesteld. Veel leefgebied ligt nu nog buiten bereik van de aal. Er is nog veel werk aan de winkel met het aanleggen van vispassages en installeren van visveilige pompen in gemalen. ICES adviseert nu alle visserij te staken. Visserij is op termijn wat ons betreft alleen toelaatbaar als dit duurzaam plaatsvindt met borging van aalherstel en wetenschappelijke onderbouwing daarvan.
Wat gaat de Europese Commissie doen?
Sinds het advies van nulvangst vorig jaar is er in de hele EU en daarbuiten discussie geweest over de noodzaak van verdere maatregelen om het herstel van de paling te bevorderen. Vorige week nog publiceerde de Commissie haar voorstellen voor verdere maatregelen, een duidelijke versterking van de bestaande tijdelijke visserijsluitingen in de EU-wateren, waar de Raad in 2017 voor het eerst mee instemde. Een besluit over het voorstel van de Commissie wordt verwacht tijdens de vergadering van de Visserijraad op 12 en 13 december.
Tekst: Margreet van Vilsteren, Good Fish en Martijn Schiphouwer, RAVON
Beeld: Good Fish; Sanne Ploegaert, RAVON
Dit artikel is opgesteld binnen het project ‘Een toekomst voor de paling: Kennisplatform Aal II’ mede mogelijk gemaakt door het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij (EFMZV).