Laat de regering de nieuwe EU-natuurherstelwet niet afzwakken

De Europese Commissie bracht in juni 2022 een voorstel uit voor een nieuwe natuurherstelwet. Die moet ervoor zorgen dat alle EU-lidstaten aangetaste ecosystemen herstellen en eenmaal herstelde natuur in stand houden. Dat geldt voor natuurgebieden, zee-natuur, rivieren, landbouwgebieden, bossen en ook stedelijke ecosystemen. Via deze natuurherstelwet zijn de samenhangende crises op het gebied van biodiversiteit, klimaat en verontreiniging effectief en efficiënt aan te pakken. Onderdeel van het voorstel is ook een ‘verslechteringsverbod’ buiten Natura 2000-gebieden. Deze nieuwe vereiste stelt dat habitattypen en herstelde leefgebieden van soorten ook buiten Natura 2000-gebieden niet mogen verslechteren. Onlangs kwam BirdLife International met een rapport waaruit blijkt dat één op de acht vogelsoorten in de wereld bedreigd is en ook voor allerlei andere soortgroepen zijn deze cijfers aan de orde. Herstel van de natuur in Europa, in Nederland en in alle andere lidstaten is dus hard nodig.

Het EU-wetsvoorstel is niet alleen in het belang van biodiversiteit en natuur, maar juist ook voor mensen. Wij zijn immers net zo goed afhankelijk van een gezonde natuur voor ons voedsel, schoon water en onze gezondheid. Gezonde ecosystemen als veengebieden, graslanden, zoetwatergebieden, zeeën en bossen slaan ook grote hoeveelheden broeikasgassen op en dragen bij aan het beperken van de gevolgen van klimaatverandering. De Tweede Kamer heeft op 20 oktober een motie van de BoerBurgerBeweging aangenomen waarin staat dat onze regering zich in Brussel maximaal moet inzetten om het ‘verslechteringsverbod’ uit de nieuwe EU-natuurherstelwet te krijgen, zodat Nederland niet op slot zou gaan. De motie werd ontraden door de regering, maar wel gesteund door een krappe Kamermeerderheid (waaronder de kabinetspartijen VVD en CDA). Dat is een slechte zaak, omdat het precies het tegenovergestelde voorstelt van wat nodig is: verdere afbraak in plaats van herstel. De motie van BBB suggereert ten onrechte dat de EU-natuurherstelwet als harde eis ook een verslechteringsverbod bevat voor groen in steden en dorpen. Maar daarvoor bevat het wetsvoorstel juist een flexibelere benadering: geen nettoverlies aan natuur en een geleidelijke toename van stedelijke groene ruimte. Kort door de bocht, het nieuwe voorstel biedt de mogelijkheid om in steden en dorpen natuur weg te halen om elders te compenseren, zolang de hoeveelheid stedelijk groen netto maar gelijk blijft of toeneemt.

Het beoogde voorstel van de Europese Commissie sluit goed aan bij de gewenste Basiskwaliteit Natuur in Nederland en het inrichten van een ‘natuurinclusieve’ samenleving, waarvoor brede steun was bij de regering en de Tweede Kamer. Zo kwam bijvoorbeeld de VVD al in 2018 met de motie ‘groen in de stad’, voor slimme oplossingen voor meer groen in steden. Het CDA diende later de – ook ruim aangenomen – motie in om met voorstellen te komen voor natuurinclusieve steden ten behoeve van biodiversiteit. Meer groen in de stad beschermt mensen ook tegen hittestress en zorgt voor betere luchtkwaliteit. Voor Nederland is de EU-natuurherstelwet van groot belang omdat het een duidelijk perspectief biedt om uit de stikstofcrisis te komen en om natuur, mensen en ondernemingen een duurzame en gezonde toekomst te kunnen bieden.

Teken de petitie

Jeroen Candel, Universitair hoofddocent landbouw- en voedselbeleid aan de WUR (Wageningen University & Research), startte een petitie om de beoogde natuurherstelwet niet af te zwakken. SoortenNL steunt deze petitie net als vele andere natuurorganisaties. U ook?

Tekst: SoortenNL, Vogelbescherming Nederland, Wereld Natuur Fonds, Natuurmonumenten, Natuur en Milieu
Foto’s: Kars Veling