SoortenNL laat soorten meetellen

Met een blik op de toekomst is door de gezamenlijke soortenorganisaties een kennisagenda opgesteld. Deze beschrijft op basis van de belangrijkste kennishiaten belangrijke vragen rond waarnemen, monitoren en beschermen van soorten. Deze pijlers komen uitgebreider aan de orde in dit themanummer.

Zo wordt het succes van het Netwerk Ecologische Monitoring (NEM) uiteengezet, maar ook hoe dat kan worden ingezet om meer te doen met gegevens uit inventarisaties. Een combinatie van de standaard SNL-monitoring en de gegevens uit het NEM voor de dagvlinders blijkt bijvoorbeeld een enorme meerwaarde op te leveren. Daarmee kan het instrument SNL-monitoring sterk aan waarde winnen.

De klassieke bescherming van soorten is het duidelijkst in het artikel over de eikelmuis, waarvoor in 2022 extra aandacht was in het ‘Jaar van de eikelmuis’. In Nederland, Vlaanderen en Duitsland is gekeken naar de eisen die deze slaapmuis stelt en ook welke maatregelen moeten worden genomen om de soort te behouden en te laten toenemen.

Een belangrijk concept de komende jaren is de 'Basiskwaliteit Natuur'. Dat legt de nadruk op het zorgen voor geschikte condities om gewone soorten algemeen te houden, want zelfs gewone soorten staan onder druk en gaan achteruit. Er zijn uit 17 verschillende soortgroepen indicatorsoorten geselecteerd om die basiskwaliteit te beoordelen.

De invloed van klimaatverandering blijkt uit de veranderde flora van bermplanten. Klimaatextremen, zoals hitte en droogte, helpen wellicht om te komen tot meer kruidenrijke bermen. In een opiniërend stuk wordt ingegaan op de samenstelling van onze bossen en wat de klimaatverandering daar betekent. Twee ecologen kruisen hierover de degens. Moeten we nieuwe klimaatbestendige bomen aanplanten of juist niet? Naast klimaatverandering is ook stikstofdepositie, leidend tot een vergassing van de heide, een probleem. Om die vergrassing tegen te gaan is begrazing een optie, maar zowel overbegrazing als onderbegrazing levert slachtoffers op onder de fauna. In een experiment in Noord-Brabant is onderzocht of het sturen van de begrazingsintensiteit mogelijk is.

Dit nummer van ‘De Levende Natuur’ is een themanummer met bijdragen vanuit SoortenNL. Dat is een overkoepeling van de volgende soortenorganisaties: Anemoon, BLWG, De Vlinderstichting, EIS-Nederland, FLORON, NMV, Zoogdiervereniging en RAVON.

Tekst: Michiel Wallis de Vries & Kars Veling, SoortenNL
Foto’s: De Levende Natuur; Kars Veling