Overlast door steekmuggen lager dan vorig jaar

Tijdens de zomers van 2020 en 2021 werd het Nederlandse publiek vanuit Wageningen University & Research opgeroepen om de muggenoverlast die ze ervaarden wekelijks door te geven via Muggenradar.nl. Ook dit jaar worden de Nature Today-abonnees weer gevraagd de door hen ervaren muggenoverlast door te geven. Tussen 18 juli en 17 augustus zijn er 861 meldingen doorgegeven. In dit bericht presenteren we de resultaten van de eerste weken van de Muggenradarcampagne van 2022.  

Vergelijking 2020 en 2021

Bovenstaande afbeelding geeft per week aan welk percentage van de deelnemers welke mate van muggenoverlast had in de jaren 2020, 2021 en 2022. In 2022 hadden beduidend minder mensen overlast van muggen dan het jaar ervoor. Gemiddeld lag de mate van overlast tussen half juli en half augustus dit jaar 17 procent lager dan in 2021. De overlast was dit jaar wel gemiddeld 6 procent hoger dan in 2020.

Het verloop van de mate van overlast verschilt tussen de jaren, zoals in onderstaande grafiek te zien is. Zowel in 2020 als 2022 werd er een hoge mate van overlast doorgegeven tijdens de warmere perioden. In 2020 was dit tijdens de hittegolf van 5 tot en met 17 augustus. In 2022 werd de hoogste mate van overlast doorgegeven aan het begin en eind van de weergegeven periode. Muggen zijn, net als andere insecten, koudbloedige dieren. Hierdoor heeft de omgevingstemperatuur een sterke invloed op hun activiteit. Daarnaast brengen veel mensen tijd buitenshuis door tijdens warme dagen, wat het aantal mogelijke contacten tussen mensen en steekmuggen vergroot.

Gemiddeld genomen was de mate van overlast in 2021 aanzienlijk hoger dan in 2020 en 2022. In 2021 lag de gemiddelde temperatuur een stuk lager en viel er meer neerslag dan in 2020 en 2022, twee jaren die gekenmerkt worden door langdurige en hevige droogte, zoals te zien is in onderstaande grafiek. Droogte kan een effect op de aantallen steekmuggen hebben. Steekmuggen maken namelijk gebruik van water om hun eitjes af te zetten. In verstedelijkte gebieden maakt de gewone huissteekmug vooral gebruik van allerlei voorwerpen waar langere tijd water in kan blijven staan. Voorbeelden hiervan zijn gieters, plantenbakken, emmers en regentonnen. De larven van muggen hebben ongeveer twee weken nodig om zich te ontwikkelen tot volwassen mug. De verschillen in mate van overlast tussen de drie jaren wordt mogelijk verklaard door een verschil in de hoeveelheid broedplaatsen. Door het langdurige en hoge neerslagtekort van 2020 en 2022 staan deze voorwerpen niet lang genoeg vol water, waardoor de larven zich niet kunnen ontwikkelen en de aantallen muggen laag blijven. In 2020 was het begin van het groeiseizoen nog droger dan dit jaar, wat mogelijk de verklaring is voor waarom de muggenoverlast dit jaar iets hoger lag dan in 2020.

Regionale verschillen in overlast

Op onderstaande afbeelding is de gemiddelde relatieve mate van overlast per provincie te zien, gebaseerd op de overlastmeldingen die in 2022 op Muggenradar.nl doorgegeven zijn. De meldingen betreffen de mate van ervaren overlast, en dus niet de totale aantallen meldingen. Tijdens de onderzoeksperiode heeft Flevoland gemiddeld genomen de meeste overlast ervaren. Dit is interessant, aangezien de gemiddelde hoeveelheid neerslag in Flevoland niet veel hoger was dan in rest van Nederland. De gemiddeld laagste mate van overlast is waargenomen in Limburg. Gedurende de maand juli heeft Limburg meer droogte ervaren dan de rest van Nederland, wat een mogelijke verklaring zou kunnen zijn voor de lage mate van overlast. 

Geef jouw muggenoverlast door de komende weken

Het is nog steeds mogelijk om de door jou ervaren overlast door steekmuggen door te geven via Muggenradar.nl. De muggenoverlastopties zijn: Geen overlast, Een beetje overlast, Veel overlast of Heel veel overlast. Het is voor het onderzoek dus ook interessant om te weten als je geen last hebt van muggen.

Je kunt je waarnemingen van muggenoverlast anoniem doorgeven of met je Nature Today-account. Als je ze met een Nature Today-account doorgeeft kun je je eigen waarnemingen later ook terugzien. Heb je nog geen account, vraag er dan gratis één aan. Je kunt dan ook gelijk aanvinken dat je dagelijks of wekelijks de gratis Nature Today Nieuwsbrief wilt ontvangen, met een overzicht van alle nieuw verschenen natuurberichten die geschreven worden door topbiologen van meer dan dertig natuurorganisaties, kennisinstellingen en overheden. Tijdens de zomermaanden krijgen alle nieuwsbriefontvangers één keer per week via een mededeling in de nieuwsbrief een oproep om de mate van muggenoverlast door te geven.

Tekst: Tijmen Hartung, Rody Blom, Arnold van Vliet en Sander Koenraadt, Wageningen University & Research
Figuren: Tijmen Hartung, Arnold van Vliet
Leadfoto: Hans Smid