De eerste helft van het jaar was zeer warm. Samen met 1990 staat de gemiddelde temperatuur over de eerste zes maanden van het jaar in 2022 op de vierde plaats in de afgelopen ruim driehonderd jaar. Het was ook nog eens zeer zonnig en er viel weinig neerslag. Ideale omstandigheden voor wespenkoninginnen om de kwetsbare beginperiode van de nestvorming goed te doorstaan. In de eerste maand na het ontwaken uit de winterslaap moet de koningin achtereenvolgens aansterken, beginnen een nest te maken, eitjes leggen en de eerste larven voeren. Pas na een maand komen de eerste werksters haar ondersteunen bij de werkzaamheden. Uit een rondgang langs allerlei wespenbestrijders door heel Nederland blijkt dat er overal al veel meldingen van wespennesten worden gedaan. Enkelen hebben de indruk dat het een normaal wespenjaar wordt, maar de meesten geven aan dat het een goed tot zeer goed wespenjaar lijkt te worden.
Vroege start van het wespenseizoen
Het contrast met vorig jaar is overal groot. 2021 is de boeken in gegaan als een zeer mild wespenjaar. Oorzaak? Eind februari en eind maart waren de temperaturen zeer hoog, waardoor koninginnen al (zeer) vroeg ontwaakten. April en mei waren echter zeer koud, waardoor veel koninginnen het toen blijkbaar niet gered hebben. Dit jaar verloopt duidelijk anders. Ook nu weer een (zeer) warme start en een (zeer) vroeg ontwaken van koninginnen. Diverse bestrijders melden momenteel dat ze binnen hetzelfde gebied nesten van verschillende omvang tegenkomen. Het lijkt erop dat koninginnen gespreid wakker zijn geworden. Sommige nesten waren in juni al op volle sterkte, ter grootte van een grote basketbal. Er worden ook nog kleinere nesten aangetroffen. Dit zijn mogelijk koninginnen die pas later aan de bouw van hun nest begonnen zijn.
Op diverse plaatsen worden al de eerste wespen op zoetigheid aangetroffen. Dit is ook een teken dat de ontwikkeling van de wespenvolken vroeg is. Deze zogenaamde ‘limonadewespen’ zijn de werksters uit nesten waar het aantal larven alweer afneemt. De werksters krijgen dan niet meer de zoetstoffen van de wespenlarven die ze normaal krijgen bij het voeren met allerlei insecten. De eerste nesten zijn dus in feite al bijna ‘klaar’ en het is mogelijk dat de eerste koninginnen en mannetjes al uit gaan vliegen. De werkloze werksters zoeken dan onze zoetigheden op. Het is zeer waarschijnlijk dat het overlastseizoen al halverwege juli van start gaat. Door de vroege ontwikkeling zou ook dit jaar, afhankelijk van het verdere weersverloop, een tweede generatie wespen kunnen ontstaan.
Wat vinden wespen niet lekker ruiken?
Hoe houd je wespen weg van je terras? Die vraag wordt ons vaak gesteld. Op heel veel sites staan tips, maar in hoeverre zijn die tips onderbouwd door onderzoek? We zijn de wetenschappelijke literatuur in gedoken om bewijzen te vinden over wat wespen afschrikt en wat niet. Wespen blijken een groot aantal etherische oliën uit de weg te gaan. Lees het hele eerder gepubliceerde natuurbericht hierover.
Wespen zijn nuttig
Veel mensen moeten niets van wespen hebben. We blijven benadrukken dat wespen een belangrijke functie hebben: ze vangen grote hoeveelheden muggen, vliegen, rupsen en andere insecten uit onze omgeving weg. Een wespennest met zo’n vijfduizend werksters kan rond de honderdduizend insecten per dag vangen. Een mooie ‘service’, gratis en voor niets.
Meer informatie
Tekst en foto: Arnold van Vliet, De Natuurkalender, Wageningen University & Research.