Gestippelde zeenaaktslak is een supermodel

Duikers zijn dol op zeenaaktslakken. Deze dieren zijn divers, ze zijn kleurrijk, en, misschien wel het belangrijkste: ze zijn niet zo snel, dus ze laten zich goed fotograferen. Zoals vogelaars enthousiast naar de raarste uithoeken van Nederland reizen voor een zwartkopzanger of een obscure meeuw, zo zijn er ook appgroepen waarin de verschijning van zeldzame ‘nudi’s’ (nudibranchia) met veel uitroeptekens worden gedeeld. 

Dat maakt de diertjes bijzonder geschikt voor onderzoek met behulp van burgerwetenschappers. In het vakblad Ecology vertellen Naturalis-onderzoeker Bert Hoeksema en zeenaaktslakkenexpert Nathalie Yonow over de soort Plocamopherus ocellatus, die daar een rol in speelde. 

Farasan

Ecology heeft een rubriek waarin biologen dieper in kunnen gaan op bijzondere waarnemingen. Hoeksema’s waarneming vond plaats in de Rode Zee, in de buurt van de Saoedisch-Arabische Farasan eilandengroep. Daar komt die slak van nature voor, en geldt hij als behoorlijk zeldzaam. Deze soort is vooral bekend als invasieve soort in de Middellandse Zee: er zijn veel meer waarnemingen bekend van de Middellandse Zee dan het natuurlijke verspreidingsgebied.

Deze gestippelde zeenaaktslak is, net als zo’n 750 andere soorten weekdieren, via het Suez-kanaal omhoog gekropen. Spaanse onderzoekers gebruikten de soort als modelorganisme voor een citizen science-onderzoek naar hoe invasieve soorten zich verspreiden: duikers die er eentje tegenkwamen, werd gevraagd om hun foto’s te mailen. Hij lijkt zich, zoals de meeste kanaalreizigers, langzaam van de oostelijke Middellandse Zee naar het westen te verspreiden. De meest recente officiële waarnemingen zijn gedaan voor de kust van Turkije en Griekenland.

Zeldzaamheid

Maar betekent dat nou ook dat de soort algemener is in de Middellandse Zee dan in zijn oorspronkelijke leefgebied? Hoeksema en zijn co-auteur Nathalie Yonow vermoeden van niet. Er wonen domweg veel meer onderwaterfotografen rondom de Middellandse dan om de Rode Zee. Griekenland en Turkije zijn ook populairdere toeristenbestemmingen dan, pak hem beet, Soedan en Jemen. "Waarschijnlijk is de zogenaamde zeldzaamheid van P. ocellatus in zijn oorspronkelijke leefgebied een artefact", stellen de biologen dan ook.

Voor duikers is het goede nieuws in elk geval dat er wetenschappers zijn die dolblij kunnen worden van foto’s van zeenaaktslakken. Het zal de diertjes alleen maar populairder maken. 

Meer info

• Het artikel: Rarity in the native range of the Lessepsian migrant Plocamopherus ocellatus (Nudibranchia): fact or artifact?

Tekst: Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Prof. Dr. Bert Hoeksema, Naturalis Biodiversity Center en RijksUniversiteit Groningen