Schelpenteldag 2024: groot succes met verrassende vondsten

De Schelpenteldag is een initiatief van Naturalis Biodiversity Center, de Strandwerkgemeenschap, de Nederlandse Malacologische Vereniging, Het Groene Strand en Stichting ANEMOON. In België organiseerde intiatiefnemer VLIZ ook een schelpentelling en in Noord-Frankrijk werd er geteld op meerdere stranden. Tijdens deze dag ging iedere deelnemer één van de stranden op om 100 schelpen te verzamelen en deze vervolgens te sorteren en te tellen. Met de resultaten krijgen de experts een beter beeld van wat er leeft in de Noordzee.

Groot succes 

Ondanks het tegenvallende weer was de Schelpenteldag op zaterdag 23 maart weer een succes. Ongeveer vijftienhonderd enthousiaste deelnemers verzamelden schelpen langs de gehele Nederlandse kust en op de 17 tellocaties. Samen telden ze bij elkaar meer dan 49.000 schelpen. Met hulp van experts sorteerden ze de schelpen op soort en telden ze de aantallen. Ook in België en Frankrijk zijn mensen de stranden afgegaan om schelpen te tellen. Langs 400 kilometer aan Noordzeekust zijn er in totaal meer dan 110.000 schelpen geteld. "Bijna 80 vrijwilligers hebben zich hard ingezet om dit weer tot een groot succes te maken, mijn dank is groot!", zegt Hannco Bakker, schelpenexpert bij Naturalis en organisator van de Schelpenteldag.

De meest talrijke schelpen 

Twee schelpsoorten, de halfgeknotte strandschelp en kokkel, staan in elk van de drie landen in de top vijf. In Nederland en België staan ze zelfs op de eerste en tweede plaats. Op de twee getelde stranden van Noord-Frankrijk is de gewone tapijtschelp het meest gevonden. Opvallend genoeg behaalde deze soort in België alleen tegen de grens van Frankrijk de top tien. In Nederland is de mossel minder vaak gevonden (achtste plaats). De ovale en stevige strandschelp waren daarentegen wel veel voorkomend (derde en vierde plaats). In België was het nonnetje weer veel gevonden, het behaalde de derde plaats met 9.013 verzamelde exemplaren. In Nederland en Noord-Frankrijk maakte het nonnetje maar ongeveer twee tot drie procent van alle schelpen uit.

Schelpen van vroeger en nu

De top drie in België en Nederland herhaalt zich steeds weer, maar af en toe in net een andere volgorde. "Dit is niet gek, want de helft van de aangetroffen schelpen ligt al lang op onze stranden", vertelt Jan Seys van VLIZ, initiatiefnemer van de Schelpenteldag. "Dat geldt voor kokkels en halfgeknotte strandschelpen, die kunnen wel 8.000 jaar oud zijn. Ze stammen uit een tijd dat onze kust er heel anders uitzag en deze soorten hier nog goed konden leven. Vandaar dat deze schelpen ook vandaag nog te vinden zijn op onze stranden." De andere helft aan schelpen is recent gestorven en geeft ons een beeld van wat zich op dit moment rond de zeebodem afspeelt. 

Exotische schelpen 

Ook zijn er dit jaar bijzondere vondsten opgedoken. Op de Nederlandse stranden is de Anadara kagoshimensis uit Japan gevonden, ook wel bekend als de arkschelp. Deze soort komt niet van oorsprong voor in Nederland. In de jaren zestig is deze soort door schepen per ongeluk vervoerd naar Nederland. Daarnaast is een hele grote schelp gevonden, die de experts lang bestudeerd hebben. Het blijkt de Mesodesma donacium uit Peru te zijn. Bakker: "Het is heel erg bijzonder dat een schelp uit Peru is gevonden, die komt namelijk niet van nature voor langs onze kust. Het is bijna zeker dat deze schelp afkomstig is van netjes met tropische schelpen uit toeristenwinkels."

Meer informatie

• Meer informatie over de resultaten is te vinden op de schelpenteldagwebsite.
• Geef je op voor de mailinglijst om op de hoogte te blijven.

Tekst: Oumaima Zemouri, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Taco van der Eb