De langste boomgaard van Europa komt in de Betuwe

Op 7 juli 2017 ontving Caro Agterberg voor haar idee de eerste prijs van de prijsvraag ‘Maak Gelderland Mooier’, uitgeschreven door Provincie Gelderland. Haar uitgangspunt was het versterken van het beeld langs de A15 tussen Deil en Dodewaard. Zij wil dit beeld vergroenen en wel op zo’n manier dat dit het DNA van de omgeving weergeeft: namelijk met de typische fruit-, sier- en laanbomen van de Betuwe. Tegelijkertijd is kunstenaar Jan van IJzendoorn in hetzelfde gebied bezig met het vergroenen van het geluidsscherm bij Tiel in opdracht van Rijkswaterstaat. Via de gemeente Tiel leerden Caro en Jan elkaar kennen en zijn zij daarna gestart om partners te vinden om hun droom werkelijkheid te laten worden.

Met succes. Inmiddels ondersteunen verschillende partners het idee van De Langste Boomgaard van Europa: Rijkswaterstaat GPO (Grote Projecten en Onderhoud), ProRail, Waterschap Rivierenland, gemeente Tiel, Regio Rivierenland, Provincie Gelderland, Tree Centre Opheusden, Hart van Tiel en Fruit Delta. De initiatiefnemers hebben visuele scenario’s uitgewerkt voor het tracé langs de snelweg A15 van Tiel tot en met Tiel-West. De initiatiefnemers en hun partners willen graag een verdere uitwerking voor het idee De Langste Boomgaard van Europa, vanaf Dodewaard tot aan Deil en daarop aansluitend van Zevenaar tot zee.

24.243 bomen

Wageningen Environmental Research (WENR) heeft twee scenario’s voor inrichting uitgewerkt in het rapport ‘De langste boomgaard van Europa’ voor het weggedeelte van knooppunt Deil tot aan Dodewaard langs de A15. Het eerste scenario betekent aansluiten bij de regio De Betuwe en het overwegend aanplanten van fruit-, laan- en sierbomen. Het tweede scenario legt meer accent op inheemse bomen en struiken, wat tot uiting komt in de aanplant van overwegend bosplantsoen. De voorkeur gaat uit naar het eerste scenario, omdat dit het beste aansluit bij de identiteit van de Betuwe. In totaal zullen er 24.243 bomen worden aangeplant.

De scenario’s zijn uitgewerkt voor een tracé van 33 kilometer lang en gaat over de breedte tussen de A15 en de Betuwelijn, inclusief alle op- en afritten. Bij de uitwerking moet rekening gehouden worden met een aantal randvoorwaarden: de ondergrond, de te hanteren veiligheidsvoorwaarden of veiligheidsafstanden van Rijkswaterstaat, ProRail, Waterschap Rivierenland en de veiligheidsregio, de regionale cultuurhistorische aspecten (onder andere fruitbomen en laanbomen) en een tweetal inrichtingen die een meerwaarde hebben voor de lokale biodiversiteit binnen het betreffende plangebied.

Hoe verder?

Met het rapport is een eerste stap gezet richting de realisatie van de recordlange boomgaard. Dit jaar worden enkele pilots uitgewerkt en op enkele locaties de eerste bomen geplant. Hier is onder andere de stichting De Langste Boomgaard voor opgericht. Ook wordt er gekeken naar samenwerkingen met initiatieven voor de opwekking van duurzame energie. Er zullen nog veel auto’s over de A15 rijden voordat de langste boomgaard van Europa is gerealiseerd, maar het begin is er.

Meer informatie

• WENR-rapport 3073 getiteld ‘De langste boomgaard van Europa – Een 33 kilometer lange boomgaard van knooppunt Deil tot Dodewaard langs de Rijksweg A15’.

Tekst: Fabrice Ottburg, Wageningen Environmental Research; Ido Borkent; Caro Agterberg; Jan van IJzendoorn
Foto: Fabrice Ottburg
Kaart: Wageningen Environmental Research