Tuintips voor meer wilde bijen

Van de 360 bijensoorten in Nederland is ruim de helft bedreigd, of zelfs helemaal verdwenen. Ze hebben te lijden onder de intensieve landbouwmethoden, bestrijdingsmiddelen, verstedelijking en ons groenbeheer. Met enkele simpele aanpassingen in je tuin kun je al helpen met de bescherming van onze wilde bijen.

Ieder seizoen iets in bloei

Een grote variatie aan insecten zijn belangrijk bij de bestuiving van veel van onze groente en fruit. Tachtig procent van onze eetbare gewassen en bijna negentig procent van onze wilde planten worden bestoven door bijen en andere insecten. Hoe zorg je voor meer van deze bestuivers in jouw tuin? Zorg dat ervoor iedereen wat te eten is. Een grote diversiteit aan bloemen zorgt voor een net zo grote variatie aan bestuivers. Dus zorg dat je tuin vol staat met verschillende -het liefst inheemse- soorten bloemen, die in verschillende seizoenen in bloei staan. Vanaf februari tot november moet er iets staan te bloeien.

Voldoende en divers voedsel

De volwassen bijen bezoeken bloemen deels voor hun eigen energievoorziening, maar vooral om voedsel voor hun larven te verzamelen. De volwassen bijen drinken de nectar van de bloemen en zijn daar vaak niet zo kieskeurig in. Hun larven daarentegen, zijn niet zulke makkelijke eters, en leven van het stuifmeel van de bloemen. Daarbij zijn bijensoorten in variërende mate gespecialiseerd in het stuifmeel dat ze verzamelen. Sommige soorten verzamelen stuifmeel van elke bloem die ze tegenkomen, andere zijn kieskeurig en lusten uitsluitend stuifmeel van bijvoorbeeld klokjes, heggenrank of ogentroost. Wil je weten welke bijenplanten geschikt zijn voor je tuin? Neem dan hier een kijkje.

Is het veilig?

Om de wilde bij te beschermen helpt het om zo min mogelijk bestrijdingsmiddelen in je tuin te gebruiken. Sommige onkruid- en ongediertebestrijders kunnen namelijk schadelijk zijn voor bijen. Gelukkig zijn er steeds minder giftige producten te koop in tuincentra en supermarkten. Bovendien zijn er genoeg bijvriendelijke, biologische alternatieven.

Maak een verwilderhoekje

Onkruiden vormen een belangrijk onderdeel van de biodiversiteit in je tuin. Met het bestrijden van zogenaamd 'onkruid’ bestrijden we biodiversiteit. Veel verschillende bijen en andere insecten zijn namelijk gebonden aan specifieke, van nature voorkomende planten die vaak spontaan opkomen. Daarnaast vertelt onkruid veel over de bodemsoort van je tuin en wat voor planten je daar dus het best kunt planten. Je kunt ervoor kiezen om een hoekje in je tuin te laten verwilderen, door hier simpelweg niets aan te doen. Hier kunnen alle planten en dieren dan ongestoord en op natuurlijke wijze verder leven.

Niet te netjes

Bijen hebben een nestelplek nodig waar ze stuifmeel bijeenbrengen, eitjes afzetten en waar vervolgens hun larven opgroeien. Sommige soorten bijen zijn geholpen met een bijenhotel, andere graven liever een gangetje in de grond, nestelen in muurspleten of gebruiken holle stengels. Het is van belang dat die nestelplaatsen in de winter met rust worden gelaten, zodat in het volgende voorjaar de nieuwe generatie bijen uit kan vliegen. Bijen houden dus wel van een beetje rommel. Snoei daarom in het voorjaar en zorg ervoor dat de tuin niet te netjes is.

Tel mee

Ben je geïnspireerd geraakt en wil je de wilde bij verder helpen beschermen? Doe dan mee aan de Nationale Bijentelling op 17 of 18 april. De Nationale Bijentelling is een landelijk bijenonderzoek waar iedereen aan mee kan doen. Het enige wat je hoeft te doen is een half uurtje de bijen in jouw tuin of op jouw balkon te tellen. De Nationale Bijenteling heeft als doel om zoveel mogelijk over bijen te weten komen, zodat we de wilde bij beter kunnen beschermen. Daarom vragen we iedereen mee te doen aan dit landelijke bijenonderzoek. Schrijf je alvast in op nationalebijentelling.nl en zet je in voor de wilde bij.

Meer informatie

• Kijk voor meer informatie over de Nationale Bijentelling op Nationalebijentelling.nl.

Tekst: Amy van Nobelen, Naturalis Biodiversity Center
Foto's: Deborah van Harten, LandschappenNL (leadfoto: hommel); Jochem Kühnen; Janina Voskuhl