Gebruik van geluid voor bestuderen zeezoogdieren op de Sababank

Op Sababank kom een diverse populatie aan soorten zeezoogdieren voor. Voor veel hiervan is dit gebied voor essentiële activiteiten zoals eten, paren en kalven baren. Dit geldt met name voor een verscheidenheid aan dolfijn- en walvissoorten. Historisch gezien waren deze soorten moeilijk te volgen, omdat onderzoekers vaak afhankelijk zijn van visuele waarnemingen van vissers of toeristen om hun aanwezigheid te detecteren. Door technologische ontwikkelingen kunnen onderzoekers nu echter onderwatergeluiden beluisteren en opnemen, waardoor ze een unieke kijk krijgen in de levens van deze dieren.

Yarari Sanctuary

Sinds 2015 maakt de Sababank deel uit van het Yarari Marine Mammal and Shark Sanctuary. Dit reservaat omvat alle wateren van Bonaire en Saba, en sinds september 2018 ook Sint Eustatius. Het reservaat is opgericht om de zeezoogdieren en haaien in Caribisch Nederland te helpen beschermen. De eerste stap bij het beschermen van deze wateren is het ondersteunen en promoten van projecten die erop gericht zijn de soorten te identificeren die hier voorkomen.

Saba Bank Noise Logger Project

Het geluidsloggerproject op de Sababank heeft sinds 2011 waardevolle informatie opgeleverd zoals de identificatie van walvissoorten die op de Sababank voorkomen. De hydrofoons (onderwatermicrofoons) kunnen zes maanden achter elkaar continu geluid opnemen en geven onderzoekers de mogelijkheid om naar een verscheidenheid aan zeedieren te luisteren, van walvissen (en dolfijnen) tot scholen vissen. Geluidsloggers detecteren al het omgevingsgeluid, inclusief natuurlijk achtergrondgeluid geproduceerd door getijdenstromingen en golven, geluid van zeedieren zoals vissen of schaaldieren (brekende garnalen) en antropogeen geluid van scheepvaart, seismische operaties en marine sonar. Door vervolgens de verschillende geluiden en frequenties te gebruiken, kunnen onderzoekers soorten onderscheiden en hun relatieve voorkomen in de tijd bepalen.

Dit project, in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, is een samenwerking tussen Wageningen Marine Research en de Saba Conservation Foundation en wordt ondersteund door internationale partners zoals de Scottish Association for Marine Science (SAMS), de National Oceanic en Atmosferische Administratie (NOAA) en CARI'MAM. Het doel is het identificeren van het voorkomen van walvissoorten in de tijd en waar mogelijk hun akoestische gedrag (bijvoorbeeld 'zingen') en eventuele andere geluiden van zeedieren die binnen de Sababank kunnen worden waargenomen. Deze informatie zal natuurbeschermers en beleidsmakers helpen bij het opstellen van effectieve beheersplannen voor bedreigde diersoorten in deze regio.

Resultaten

Tijdens het project werden zeezoogdieren zoals dolfijnen, bultruggen en dwergvinvissen succesvol geïdentificeerd.Ook worden door het project de migratiepatronen van dwergvinvissen beter begrepen door opnames in het Caribisch gebied te vergelijken met andere gebieden in de noordwestelijke Atlantische Oceaan. Deze informatie is echter maar een klein stukje van de puzzel. De liedjes geproduceerd door bultrugmannen kunnen verder worden onderzocht om individuele en lokale verschillen te identificeren. Migratiepatronen van bultruggen, zowel van hun voedselgebieden naar het Caribisch gebied als binnen het grotere Caribisch gebied, kunnen verder worden onderzocht door gegevens te koppelen die zijn verzameld op andere hydrofoonstations. In de toekomst zouden opsporingspercentages van walvisachtigen ook kunnen worden gebruikt in combinatie met visuele onderzoeken om ons begrip van lokale dichtheden en op de lange termijn mogelijk populatiegroottes te verbeteren.

Al met al heeft dit project belangrijke inzichten opgeleverd over walvissoorten die gebruik maken van de Sababank. Deze informatie levert niet alleen belangrijk gegevens voor effectieve bescherming, maar kan ook helpen om een ​​nieuwe inkomstenbron voor het eiland te ontwikkelen. Als de aanwezigheid van walvissen en dolfijnen beter wordt begrepen en kan worden voorspeld, kunnen duurzame zeezoogdierexcursies een nieuwe en populaire toeristische attractie voor Saba zijn. Het is belangrijk dat alle belanghebbenden op het eiland samenwerken om ervoor te zorgen dat deze belangrijke soorten worden beschermd en gerespecteerd, terwijl ook de levens van de lokale bevolking worden verbeterd.

Meer informatie

• Presentatie Underwater Sound around Saba Bank (pdf; 1,8 MB)
• Special Edition Yarari Marine Mammal and Shark Sanctuary (pdf; 15,1 MB)

Tekst: DCNA; Bart Noort, Wageningen Marine Research; Ayumi Kuramae Izioka, Saba Bank Managagement Unit
Foto's: Ayumi Kuramae Izioka; Mark Vermeij