Agressieve wesp eet kop babyvogel op

Het gaat om de wespensoort Agelaia pallipes: een erg agressieve soort die in een groot deel van Midden- en Zuid-Amerika voorkomt. Het was al bekend dat deze wespen krekels, motten en vliegen eten. Ook het rottende vlees van dode dieren staat op het menu. Dat deze wespen ook gewervelde dieren kunnen aanvallen was echter nog nooit vastgesteld, sowieso zijn er wereldwijd maar enkele gevallen bekend van dit soort aanvallen van andere wespensoorten. 

Totaal onverwacht

Onderzoekers van Wageningen University & Research onderzochten in Brazilië het voortplantingsgedrag van de zangvogel witsterdikbekje (Sporophila lineola). Voor dat doel hadden ze camera’s opgehangen in de buurt van de nesten. "We hadden al eerder dode jonge vogels aangetroffen", zegt onderzoeker Sjoerd Frankhuizen. "Maar we hadden geen idee dat een wesp dat mogelijk had gedaan. Het was totaal onverwacht". 

In het onderzoek dat is gepubliceerd in het tijdschrift Ethology staat ook dat de onderzoekers enkele dagen na de gefilmde aanval nog meer vogeljongen hebben gevonden met vergelijkbare wonden aan de kop. Het leegroven van nesten speelt een grote rol in de selectiedruk van vogels. Frankhuizen: "Deze beelden geven een nieuw inzicht in de mogelijke nestroofdieren. Tot nu toe is zelden aangenomen dat insecten een rol spelen in deze natuurlijke selectie".

Mogelijke verklaring 

Een mogelijke verklaring van de aanval zou kunnen zijn dat de wespen zijn aangetrokken door de geur van twee dode vogeljongen in de buurt van het nest. In het bewuste nest zaten namelijk eerst drie babyvogels van tussen de één of zes dagen oud. Twee daarvan waren al dood voordat de onderzoekers de camera hadden geplaatst. Het is niet met zekerheid te zeggen waar de eerste twee vogeltjes aan zijn overleden.

Om dit object in te laden dien je marketing-cookies te accepteren.
Wesp valt jong witsterdikbekje aan (Bron: Sjoerd Frankhuizen, Leonardo Esteves Lopes en Filipe C. R. Cunha)

Op de beelden is te zien hoe de wesp tot een paar keer toe op de kop van het jonge witsterdikbekje landt en daarbij tot bloedens toe in de kop bijt. De ouders van het jonkie hebben het nest voor even verlaten. Bij een volgende terugkeer scheurt de wesp een stuk vlees van de kop waarna het jong stopt met bewegen.

Meer informatie

• Artikel Social paper wasp (Agelaia pallipes) predates songbird nestling

Tekst: Mark van der Meijs, Wageningen University
Foto's: Sjoerd Frankhuizen (leadfoto: witsterdikbekje); Gionorossi, CC BY-SA 4.0
Film: Sjoerd Frankhuizen, Leonardo Esteves Lopes en Filipe C. R. Cunha