Deltagebied kansrijk voor strandbroeders

Strandbroeders op de Rode Lijst

Strandplevier, bontbekplevier en dwergstern zijn alle drie soorten van de Rode Lijst van Nederlandse broedvogels. Het zijn pioniervogels die hun broedplaats vinden in dynamische gebieden met weinig begroeiing zoals strandvlaktes, schelpenstrandjes, jonge duinen, schorren en kwelders. Marije Kuiper van Vogelbescherming: “Van oudsher broeden deze soorten ook op stranden, vandaar de naam ‘strandbroeders’. Met de toename van de recreatie op de stranden zijn deze vogelsoorten sterk in aantal afgenomen in Nederland. De aantallen strandplevier bijvoorbeeld zijn van zo’n 700-900 broedparen in de jaren zeventig afgenomen naar zo’n 120-160 paar in 2015.”

Beschermingsprogramma voor strandbroeders

Om strandbroeders een steuntje in de rug te geven is Vogelbescherming in 2019 gestart met een beschermingsprogramma in het Deltagebied. Tientallen vrijwilligers hebben zich aangemeld om op de stranden van de Maasvlakte in het noorden tot Oranjezon op Walcheren in het zuiden strandbroeders te helpen. De vrijwilligers speuren nesten op, plaatsen afzettingen, geven voorlichting aan strandgangers en monitoren de nesten op broedsucces.

Nesten weggespoeld

Het broedseizoen van 2020 is zo goed als ten einde. De vogels verzamelen zich voor de trek en vliegen naar het zuiden om te overwinteren. Vrijwilligers kijken terug op een wisselend broedseizoen. In mei, juni en juli is de combinatie van harde wind en hoogwater desastreus geweest voor de aanwezige nesten. Kuiper: “Strandbroeders zijn typische pioniersvogels. Ze broeden op de grens van water en land en nemen daarmee het risico dat nesten wegspoelen. Helaas is dat dit jaar op cruciale momenten gebeurd.”

Kansen op de stranden

De potentie van stranden als broedplaats voor strandbroeders is erg hoog, blijkt uit de resultaten van afgelopen broedseizoen. Marije Kuiper van Vogelbescherming: “Op de stranden van het Deltagebied zijn circa 50 broedpogingen ondernomen door plevieren en er zijn minimaal 39 jongen uit het ei gekropen. Ook vestigden zich enkele kolonies dwergsterns op stranden in het Zuid-Hollandse deel van het Deltagebied. In totaal zijn er op de stranden zo’n 52 broedparen dwergsterns geteld. Helaas kwam het hoge water ook hier op het verkeerde moment, maar een deel van de jongen is op tijd uitgevlogen.”

Kuikendakjes

Het succes van het broedseizoen is te danken aan een goede samenwerking tussen de vrijwilligers en terreinbeherende organisaties. Kuiper: “Vanaf het moment dat een nest ontdekt wordt, wordt er alles aan gedaan om de kansen voor de vogels te vergroten. ”De vrijwilligers zetten de nesten af met paaltjes, touw of gaas en plaatsen bordjes zodat recreanten de nesten niet per ongeluk vertrappen. Ook vertellen vrijwilligers aan strandgangers over de aanwezigheid van de vogels, laten zij de vogels zien en delen flyers uit over het beschermingswerk. Zo weten ze steeds meer mensen enthousiast te maken. Tegen de tijd dat de eieren uit komen zetten vrijwilligers zogenoemde ‘kuikendakjes’ neer, zodat de jongen kunnen schuilen tegen predatoren.”

Volgend jaar broedseizoen zullen de vrijwilligers vanaf april weer klaarstaan om de nesten van plevieren en sterns op te zoeken.

Het strandbroedersproject is een samenwerkingsverband van Vogelbescherming Nederland, Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Nationaal park Oosterschelde, Het Zeeuwse Landschap, gemeente Schouwen-Duiveland, Zuid-Hollands Landschap, Rijkswaterstaat, Natuur- en Vogelwacht Schouwen-Duiveland, KNNV Vogelwerkgroep Voorne, VWG Walcheren en Deltamilieu Projecten.

Meehelpen strandbroeders te beschermen?

We zoeken vrijwillige vogelwachten die op verschillende stranden broedvogels beschermen door toezicht te houden en voorlichting te geven aan bezoekers. Ook het helpen bij afzettingen en doen van waarnemingen is mogelijk. Kijk hier voor meer informatie.

Tekst: Ruud van Beusekom, Vogelbescherming Nederland
Foto's: Charles Daniels/ Ruud van Beusekom