Zo maak je je tuin verantwoord herfstklaar
FLORONLaat wildgroei vaker gaan
Wist je dat Paardenbloem, Madeliefje en Paarse dovenetel een waar eetfestijn zijn voor bijen en andere insecten? Ook een klein ruig hoekje met soorten als Brandnetel, Braam en ander 'onkruid' wordt door insecten dankbaar benut als waardplant voor voedsel, bescherming en voortplanting. Dagpauwoog, Kleine vos, Gehakkelde aurelia en Atalanta kunnen zelfs niet leven zonder Brandnetel. Laat overrijpe bessen voor de vogels hangen aan de Meidoorn en Lijsterbes en snoei je Klimop niet voor de bloei, want dan ontzeg je een hoop bijen en zweefvliegen een herfstmaaltijd. Dat kan zonder dat het een wildernis wordt. Met andere woorden: maai, wied en snoei wat minder vaak, of sla af en toe een stukje over.
Uitplanten en inzaaien
Naast het laten gaan van wilde planten worden, zeker in herfst en winter, vaak bloeiende en besdragende bomen en struiken aangeplant, bijvoorbeeld ten behoeve van insecten en vogels.
De planten die van nature in Nederland voorkomen, zogenaamde inheemse planten, voldoen helemaal aan de behoeften van de Nederlandse dieren, vooral aan die van insecten. Deze dieren hebben ten minste vele duizenden jaren samengeleefd met deze plantensoorten en zijn soms zelfs door co-evolutie op elkaar aangepast.
Zo zie je dat insectensnuiten zijn aangepast op de vorm van de bloem van specifieke planten, en dat de planten met hun kleur en/of geur specifieke insectensoorten lokken. Met deze kennis-in-een-notendop zal je begrijpen dat planten uit andere hoeken van de wereld een hele fraaie bloemenzee en vruchtendis opleveren, maar waar de Nederlandse vogels en insecten mogelijk minder aan hebben. Bedenk dus goed wat je aan wilt planten om de dieren in jouw tuin te plezieren.
Gebruik geen exoten waarvan bekend is dat ze invasief zijn
Veel tuinplanten uit het tuincentrum komen van oorsprong niet uit Nederland. Dat hoeft in eigen tuin geen probleem te zijn, zolang deze planten niet gaan woekeren en invasief worden in jouw buurt of zelfs in de natuur. Invasieve planten kunnen dusdanig dominant groeien dat ze andere planten wegconcurreren en op andere manieren overlast veroorzaken. Bekende invasieve exoten zijn Reuzenberenklauw, Japanse duizendknoop, Rimpelroos en cotoneasters.
Gelukkig kan je de meeste verkrijgbare planten wel veilig in je tuin planten. Benieuwd welke planten je wel of juist beter niet in je tuin kunt hebben? Lees dan onderaan dit natuurbericht verder (Tuin er niet in!).
Alleen in eigen tuin
Beperk de aanplant van jouw insect- of vogelvriendelijke planten sowieso tot de eigen tuin. Ook als je gratis zaad hebt gekregen in de supermarkt of overtollige bomen hebt kunnen ophalen bij een kweker. Andere mensen zijn weer verantwoordelijk voor het openbaar groen en de Nederlandse natuur. Het groen in de openbare ruimte heeft trouwens veel meer baat bij aangepast ecologisch beheer. Daarbij wordt niet alles in een keer gesnoeid of gemaaid en vooral ook niet te vroeg in het seizoen. Langzaam maar zeker wordt dit bij steeds meer bermen, dijken en akkerranden gedaan.
In de eigen tuin kun je ook veel waarde voor vogels en insecten winnen met ander beheer waarbij je planten pas na de bloeitijd of vruchtzetting maait en snoeit en niet alles tegelijk (gefaseerd) aanpakt. Dan is er altijd wat te eten of plek om te schuilen voor de dieren en is de tuin ook meer herfstklaar voor de dieren die er leven!
Tuin er niet in!
Om je te helpen bij het maken van een bewuste keuze in je tuin en de omgang met exotische planten en dieren verwijzen we je graag door naar tuinernietin.nl. Hier kan je informatie vinden over wat invasieve exoten zijn, hoe je de beplanting in je tuin duurzaam/natuurbewust kan kiezen en hoe je voorkomt dat in de natuur problemen ontstaan met onder andere invasieve tuinplanten.
Tekst: Leonie Tijsma, Baudewijn Odé en Michiel Verhofstad, FLORON
Foto's: Baudewijn Odé; Toon Verrijdt; Adrie van Heerden