Reddingsoperatie rozenkransje

Het Rozenkransje redden

Het rozenkransje (Antennaria dioica) was tot 1850 een redelijk algemeen voorkomende soort op de zandgronden in Nederland. Daarna ging het bergafwaarts. Rond 1930 was het aantal locaties gehalveerd en rond 1970 was nog maar tien procent over. Inmiddels zijn er nog zes locaties in Nederland, waarvan één in Meijendel.

De snelle achteruitgang wordt mede veroorzaakt door de bijzonderheid dat mannetjes- en vrouwtjesbloemen op gescheiden planten staan. Is één van de geslachten uitgestorven op één plek, dan sterft uiteindelijk de soort daar uit.

Kruisen, uitzaaien en hopen

Door de plantjes van verschillende locaties met elkaar te kruisen en uit te zaaien, hopen we deze soort te behouden voor Meijendel en ons nationaal park.

Op één plant staan alleen maar bloemen met de mannelijke stuifmeelkorrels en op andere planten staan vrouwelijke bloemen. Als dus op een locatie een van beide er niet meer is, komen er geen nakomelingen meer. In Meijendel is dat het geval, daar zijn alleen nog maar mannen-rozenkransjes. De dichtstbijzijnde locatie met vrouwen is Bergen, Noord-Holland.

Vruchtbare samenwerking

Dunea werkt in dit project samen met Gerard Oostermeijer en Sheila Luijten van Science4Nature. Rogier van Vugt van Hortus Leiden heeft onze mannen vermeerderd en ter beschikking gesteld voor dit experiment. Het stuifmeel van de mannen van Meijendel zijn gekruist met vrouwen van andere locaties. Het zaad dat uit die kruisingen is gekomen, is in plotjes uitgezaaid. In ieder geval in de buurt van de mannetjes. En nu maar hopen dat de zaden ontkiemen en voor nakomelingen gaan zorgen.

Het behoud van biodiversiteit staat hoog op de agenda van Nationaal Park Hollandse Duinen. In 2018 organiseerden Dunea, Staatsbosbeheer en EIS kenniscentrum voor insecten een 5000-soortenjaar. Uiteindelijk telden wetenschappers en vrijwilligers bijna 7000 soorten.

Tekst: Dunea en Monique van der Hart, provincie Zuid-Holland
Foto's: Ed Stikvoort, Saxifraga (leadfoto: vrouwelijke rozenkransjes); Laine, beeldbank Dunea