Uitslag argusvlindertelweekend: ze zijn er nog

Het gaat al langere tijd niet goed met de argusvlinder in Nederland. Stukje bij beetje komen we steeds meer te weten over de oorzaken van deze achteruitgang. Niet alleen de vermindering van het areaal leefgebied, maar ook zaken als een afkoelend microklimaat op de plekken waar de rups leeft*, nekt deze warmteminnende vlindersoort. Daarom is het goed om een vinger aan de pols te houden van de ontwikkelingen van deze soort. Dat doen De Vlinderstichting en Waarneming.nl sinds 2014 tijdens een speciaal landelijk telweekend. We roepen daarin iedereen op om op laagdrempelige wijze in kaart te brengen waar de argusvlinder nog leeft. Deze kennis over de verspreiding draagt bij aan gerichte bescherming. De telling van 15 tot en met 17 mei 2020 vond plaats bij relatief bewolkt weer, alleen de zondag sprong er qua weercondities met meer zon positief uit. Er zijn tientallen mensen op pad geweest om argusvlinders te tellen.

* Door klimaatverandering en stikstof groeit het gras in het voorjaar harder, zodat plekjes die vroeger vrij kaal waren en door de zon flink werden opgewarmd nu juist koel zijn. 

In 89 kilometerhokken werden in totaal 71 argusvlinders gezien, waarbij opgemerkt moet worden dat in 68 kilometerhokken geen enkele argusvlinder waargenomen werd. Via Waarneming.nl werden losse waarnemingen van 105 argusvlinders doorgegeven uit 84 kilometerhokken. Er is (nog) niet gecorrigeerd voor het dubbel doorgeven via Waarneming.nl en het formulier van De Vlinderstichting. De meeste argusvlinders werden, zoals gebruikelijk de laatste jaren, gezien in Zuid- en Noord-Holland. Duingebieden scoorden relatief goed met verschillende waarnemingen in de Amsterdamse Waterleidingduinen, de Kennemerduinen en het Zwanenwater. In de veenweidegebieden (bijvoorbeeld Midden-Delfland, Alblasserwaard, Lopikerwaard en Waterland) zijn de vlinders eveneens op verschillende locaties aangetroffen, meestal met één exemplaar per kilometerhok. Verder komen er waarnemingen uit Friesland, de kop van Overijssel, Gelderland en Zuid-Limburg. Grote aantallen, in eerdere tellingen gebruikelijk tot soms meer dan tachtig op een vierkante kilometer, werden nergens waargenomen. Mogelijk komt dat doordat het telweekend aan het begin van de vliegperiode van de argusvlinder plaatsvond.

Alle waarnemers en tellers worden hartelijk bedankt voor hun inspanningen. Met deze gegevens kunnen onder andere De Vlinderstichting, maar ook terreinbeheerders, gerichte maatregelen nemen om de argusvlinder te beschermen. In verschillende regio’s is bijvoorbeeld in bestaande populaties van de argusvlinder geschikt voortplantingsbiotoop gemaakt, door houten hekken te plaatsen en de omgeving eromheen geschikt te maken. Ook zijn er gemeenten en terreinbeheerders die bij hun beheer van bermen en graslanden rekening houden met de argusvlinder. Deze initiatieven zijn erg waardevol en kunnen ervoor zorgen dat de schaarse argusvlinder toch kan blijven floreren.

Tekst: Anthonie Stip, De Vlinderstichting
Foto’s: Kars Veling; Egbert Baars
Kaarten: NDFF, Waarneming.nl en De Vlinderstichting