In de maak: Vincent van Gogh Nationaal Park

Het Vincent van Gogh NP wordt geen klassiek natuurgebied, maar een Nationaal Park 'nieuwe stijl'. Het park heeft een globale begrenzing en beslaat ongeveer een kwart van het grondgebied van de provincie Noord-Brabant. De veertig partners werken er samen aan een landschap van de toekomst, dat tot in de dorpen en steden meerwaarde voor natuur creëert. Gedeputeerde Rik Grashoff: “Het park versterkt ook de regionale economie, bevordert een gezonde leefomgeving voor de bewoners, en bewaart de gebieden met nationaal erfgoed. De ontwikkeling van het Nationaal Park is een regionale gebiedsontwikkeling waarbij alles wat erbinnen wordt ondernomen, ten gunste komt aan de vitaliteit van het gebied waar ondernemers ook een boterham kunnen verdienen. Daardoor ontstaat er toegevoegde waarde voor natuur, landschap en biodiversiteit die reikt tot in de steden.”

7.000 hectare Natura 2000-gebied

Het totale gebied omvat zo‘n 120.000 hectare, met een uniek bekenlandschap als ruggengraat. Daarin liggen ruim 30.000 ha natuurgebieden, waarvan meer dan 7.000 hectare Natura 2000-gebieden, zoals de Loonse en Drunense Duinen, de Kampina/Oisterwijkse Vennen en Bossen en het Vlijmens Ven/de Moerputten/het Bossche Broek, het Ulvenhoutse Bos en de Regte Heide en het Riels Laag. Deze natuur is de verbindende schakel tussen de veertig erfgoedlocaties van Van Gogh en de landschappen die hij schilderde. Die waardevolle cultuurlandschappen kunnen hier nog beleefd worden, zoals de Dommelvallei en de vele cultuurhistorische belangrijke plekken in dit kleinschalig mozaïeklandschap.

Typisch Brabants

Doordat partners hun krachten bundelen en samenwerken, ontstaat er (financiële) meerwaarde en raken meer betrokkenen geïnspireerd om samen te werken en trots te zijn op hun gebied. Jan Baan, directeur Brabants Landschap: “Deze brede samenwerking is typisch Brabants. We beginnen zeker niet bij nul. Er lopen al veel initiatieven in dit gebied met grote inzet van vrijwilligers en betrokken bewoners. De ontwikkelingsgerichte aanpak van Van Gogh NP is essentieel: we hebben de agrarische ondernemers nodig om het landschap te ontwikkelen in combinatie met een gezonde bedrijfsvoering."

Van Gogh als inspiratiebron

Vincent van Gogh werd geboren in Brabant en vond zijn inspiratie in het Brabantse landschap, de natuur, de arbeiders en het boerenleven. In Nuenen maakte hij een kwart van zijn oeuvre en schilderde hij zijn eerste meesterwerk, de Aardappeleters. De erfenis van Van Gogh is op veel plekken in Brabant nog tastbaar aanwezig. De plekken die hij schilderde zijn nog zichtbaar, de huizen waar hij woonde zijn te bezoeken. Partners gebruiken de waarden waar deze Brabantse icoon voor stond in de ontwikkeling van het landschap van de eenentwintigste eeuw.

De maatschappelijke opgaven die ook in dit gebied spelen, zoals woningbouw, transitie van de landbouw, de energieopgave en klimaatadaptatie, worden gerealiseerd met oog voor de kwaliteit van het gebied. Dat betekent dat zorgvuldig wordt afgewogen hoe en waar bepaalde ontwikkelingen het beste kunnen plaats vinden. Mario Jacobs, wethouder Tilburg: “Met dit ‘kompas’ bouwen we samen aan het landschap van de toekomst, met de waarden waar Van Gogh voor stond als inspiratiebron. Dat doen we op een eigentijdse manier, met innovatieve oplossingen, en inzet van hedendaagse designers, ontwerpers en kunstenaars.”

Groener wonen

IVN-directeur regio Zuid, Renske Visscher, is er duidelijk over: “De crossovers tussen kunst en natuur spreken ons aan. Er komen veel uitdagingen op dit gebied af en het gevaar bestaat dat de natuur daar de dupe van wordt. Als Nationaal Park maken we een gebied waarin plek is voor boeren, voor economische groei, voor duurzaam toerisme, maar bovenal voor meer natuur. De steden en dorpen in het gebied liggen straks in het nationaal park en IVN merkt dat er veel enthousiasme is om het onderscheid tussen buurt en natuur te laten verdwijnen, zodat mensen in steden en dorpen straks veel groener wonen dan nu het geval is.”

Vervolg

Ambitie van de partners is om de status Van Gogh Nationaal Park van de minister van LNV te ontvangen tijdens de Landschapstriënnale 2020. Dit is een driejaarlijks landelijk evenement, waarvoor het Van Gogh Nationaal Park voor de eerstvolgende editie de gastregio is. 

Meer informatie

Kijk hier voor de website van Van Gogh Nationaal Park.

Tekst: provincie Noord-Brabant
Foto’s: Van Gogh Nationaal Park; Marianne Splint