Afrikaanse varkenspest dicht bij Pools-Duitse grens: waakzaamheid is geboden
Dutch Wildlife Health Centre (DWHC), ZoogdierverenigingAfrikaanse varkenspest (AVP) is een dodelijke virusziekte voor varkens, maar ongevaarlijk voor mensen. De ziekte komt al jaren in Polen voor, maar is nu in een gebied driehonderd kilometer ten westen van de bekende locaties opgedoken, niet ver van de Pools-Duitse grens. Als een virus een dergelijke afstand aflegt, dan speelt menselijk handelen daarin een rol. Een dergelijke uitbraak wordt een puntintroductie genoemd. Ook in Bulgarije heeft het virus recent een grote sprong gemaakt en komt AVP nu ook voor aan de grens met Griekenland. Deze nieuwe gebieden, waar AVP nu voor het eerst is vastgesteld, maken duidelijk dat het zeer belangrijk is om waakzaam te blijven en om insleep te voorkomen. Ook in Nederland kan het virus opduiken door onzorgvuldig handelen van mensen.
Huidige verspreiding van AVP in Europa
Afrikaanse varkenspest komt momenteel in Europa voor in de volgende landen: België, Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië, Slowakije, Oekraïne, Hongarije, Sardinië en Servië. Meer specifiek, bij gehouden varkens is het AVP gemeld in Bulgarije, Litouwen, Polen, Roemenië, Slowakije, Oekraïne en Servië. Bij wilde zwijnen kon in de laatste maanden het virus worden vastgesteld in België, Bulgarije, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië, Slowakije, Oekraïne, Hongarije en Sardinië. In sommige landen is het alleen aanwezig in gehouden varkens of juist alleen in wilde zwijnen.
In buurland België, waar tot dusver alleen wilde zwijnen zijn besmet, is de situatie rond AVP momenteel stabiel. De eerste vondst van een wild zwijn met AVP was in september 2018. Het laatste geval dateert van eind oktober 2019. Het aantal wilde zwijnen dat positief is getest op AVP ligt nu op 829, op een totaal van 4196 geteste wilde zwijnen. Ook in België was sprake van een puntintroductie.
Alertheid
De recente puntintroducties van AVP maken duidelijk dat het belangrijk blijft om waakzaam te zijn om insleep van de ziekte te voorkomen. Een puntintroductie wordt veroorzaakt door menselijk handelen, bijvoorbeeld door het weggooien van een broodje worst, via vuile laarzen of via het meenemen van delen van karkassen van geschoten wilde zwijnen. De mogelijke besmettingsroutes worden goed weergegeven in de figuur hiernaast van de Federal Food Safety and Veterinary Office (FSVO), Bern, Zwitserland.
Meld ieder dood gevonden wild zwijn
Een vroegtijdige signalering van AVP is zeer belangrijk om de impact van een eventuele puntintroductie in Nederland zo klein mogelijk te houden. Zolang er nog geen AVP is in Nederland, geldt het huidige protocol ‘melden en monstername gevonden wild zwijn kadaver’ van het Ministerie van LNV en de NVWA: elk gevonden kadaver van een wild zwijn, waarbij geen sprake is van een duidelijke doodsoorzaak zoals genoemd bij de criteria, wordt beschouwd als een verdenking en moet direct worden gemeld.
|
Criteria voor verdenking van AVP § geen sporen van een aanrijding/verkeersongeval, § geen sporen van afschot, § geen sporen van stroperij. Meld het wild zwijn direct bij de lokale beheerder. Hij of zij zal contact opnemen met de provinciale zwart-wild-coördinator. Of meld het rechtstreeks bij de provinciale zwart-wild-coördinator. |
Tenslotte, tot op heden is Nederland nog niet getroffen door AVP. Dat is goed nieuws, maar waakzaamheid blijft geboden.
Meer informatie
- Dutch Wildlife Health Centre over AVP
- NVWA over AVP
- Jagersvereniging over AVP
- Rijksoverheid over AVP
- Wageningen University & Research over AVP
Tekst: Margriet Montizaan, Dutch Wildlife Health Centre, Universiteit Utrecht en Maurice La Haye, Zoogdiervereniging
Foto: Bas Worm
Figuur: Federal Food Safety and Veterinary Office (FSVO)